Фрыдрых II Ваяўнік

Фрыдрых II Ваяўнік
ням.: Friedrich II der Streitbare
5-ы герцаг Аўстрыі 28 ліпеня 1230 — 15 чэрвеня 1246
Папярэднік	Леапольд VI Хвалебны
Пераемнік	Герман Бадэнскі
4-ы герцаг Штырыі 28 ліпеня 1230 — 15 чэрвеня 1246
Папярэднік	Леапольд VI Хвалебны
Пераемнік	Герман Бадэнскі
Нараджэнне	25 красавіка 1211 Вінер-Нойштат[d], Ніжняя Аўстрыя, Аўстрыя
Смерць	15 чэрвеня 1246 (35 гадоў) Лейта[d], Ніжняя Аўстрыя, Аўстрыя
Месца пахавання	манастыр Хайлігенкройц[d]
Род	Бабенбергі
Бацька	Леапольд VI Слаўны
Маці	Феадора Ангеліна[d]
Жонка	Agnes of Merania[d] і Еўдакія Ласкарына[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Фрыдрых II Ваяўнік (ням.: Friedrich II der Streitbare; 1210 — 15 чэрвеня 1246) — герцаг Аўстрыі і Штырыі з 1230 года, апошні прадстаўнік дынастыі Бабенбергаў. У часы кіравання Фрыдрыха II Аўстрыя ператварылася ў фактычна незалежнае ад імперыі тэрытарыяльнае герцагства, адно з найбольш магутных у Германіі.

Біяграфія

Фрыдрых II быў малодшым сынам Леапольда VI, герцага Аўстрыі і Штырыі, і Феадоры Ангел, дачкі (ці пляменніцы) візантыйскага імператара Ісака II. Пасля смерці бацькі ў 1230 годзе Фрыдрых II, як адзіны жывых сын, атрымаў у спадчыну герцагствы Аўстрыя і Штырыя.

Кіраванне Фрыдрыха II прайшло ў няспынных войнах і паўстаннях. Ужо ў 1230 годзе ў Аўстрыі ўспыхнула паўстанне міністэрыялаў на чале з родам Куэнрыгераў супраць аўтарытарнай улады герцага, а ў краіну ўварваліся чэшскія войскі. Чэхі спалілі Крэмс і спустошылі паўночна-аўстрыйскія землі. З вялікай цяжкасцю Фрыдрыху II удалося здушыць паўстанне, а ў 1233 годзе герцаг у чарговы раз уварваўся ў Чэхію.

У наступным годзе на Аўстрыю напала Венгрыя: армія Эндрэ II дайшла да Вены, але затым была вымушана адступіць. У пачатку 1236 года Фрыдрых са свайго боку распачаў уварванне ў Венгрыю.

Герцаг Фрыдрых II Бабенберг

Фрыдрых II — першы аўстрыйскі манарх, які практычна не ўдзельнічаў у справах Свяшчэннай Рымскай імперыі, праводзячы цалкам незалежную палітыку ў інтарэсах самой Аўстрыі. Ён не падпарадкоўваўся патрабаванням імператара і адмаўляўся браць удзел у пасяджэннях органаў улады імперыі. Гэта выклікала канфлікт з імператарам Фрыдрыхам II. Імператар у 1235 — пачатку 1236 года неаднаразова выклікаў герцага Аўстрыі на суд для разгляду высунутых супраць абвінавачванняў, але той ігнараваў усе патрабаванні імператара.

У чэрвені 1236 годзе імператар абвясціў няміласць аўстрыйскаму герцагу і канфіскаваў яго ўладанні ў Аўстрыі і Штырыі. У Аўстрыю ўварвалася нямецкая армія, якая ў 1237 годзе заняла Вену. Сам імператар Фрыдрых II знаходзіўся ў Вене са студзеня да сярэдзіны красавіка 1237 года. Герцагу ўдалося захапіць царкоўныя скарбы і схвацца ў замку Вінер-Нойштат. Тым часам імператар абвясціў у Вене свайго сына Конрада новым германскім каралём і абвясціў Вену імперскім вольным горадам і падаў яе гараджанам шырокія правы самакіравання і гандлёвыя прывілеі, чым забяспечыў сабе падтрымку венскага купецтва. Аднак асноўныя інтарэсы імператара ляжалі ў Італіі, таму неўзабаве асноўная частка імперскіх войскаў пакінула Аўстрыю. Гэтым скарыстаўся герцаг Фрыдрых II, які ўступіў у саюз з Папам Рымскім, Баварыяй, Чэхіяй і Венгрыяй. Да 1239 года яму ўдалося адваяваць свае ўладанні і заключыць мір з імператарам, які меў сур’ёзныя праблемы ў Італіі.

Пасля аднаўлення ўлады Фрыдрыха II, у Аўстрыі назіралася некаторае ўмацаванне дзяржавы. Герцаг адмовіўся вярнуць Венгрыі Мошан і Шопран, атрыманыя за дапамогу ў адбіцці Заходняга паходу манголаў у 1241 годзе, а таксама разарваў перамовы з Чэхіяй наконт дынастычнага саюза. Супраць чэшска-венгерскага блока склаўся саюз Аўстрыі з імперыяй: у 1245 годзе адбыліся перамовы герцага і імператара ў Вероне, на якіх імператар абяцаў Фрыдрыху Крайну і каралеўскі тытул, а наўзамен павінен быў ажаніцца з сямнаццацігадовай пляменніцай герцага Гертрудай. Аднак дзяўчына адмовілася выходзіць замуж за пяцідзесяцігадовага імператара і перамовы праваліся. Тым не менш, у 1245 годзе Фрыдрых II уварваўся ў Крайну і, са згоды яе намінальнага кіраўніка патрыярха Аквілеі, падпарадкаваў маркграфства сваёй уладзе.

Грабніца Фрыдрыха II

Умацаванне ўлады герцага выклікала дзеянні ў адказ з боку яго суседзяў: у 1246 годзе ў Аўстрыю ўварваліся чэшскія і венгерскія войскі. У бітве на рацэ Лейта аўстрыйцы атрымалі перамогу, але сам герцаг Фрыдрых загінуў.

Са смерцю Фрыдрыха II згасла дынастыя Бабенбергаў, якая кіравала ў Аўстрыі з 976 года. З Бабенбергаў у жывых засталося толькі двое жанчын: Маргарыта, сястра Фрыдрыха і ўдава караля Генрыха VII Гогенштаўфена, і Гертруда, дачка Генрыха Бабенберга, старэйшага брата Фрыдрыха II. Гертруда ў 1246 годзе выйшла замуж за Уладзіслава Мараўскага, сына чэшскага караля Вацлава I.

Паводле «Privilegium Minus» 1156 года ў выпадку адсутнасці спадчыннікаў мужчынскага полу прастол Аўстрыі павінен быў перадавацца па жаночай лініі. Уладзіслаў Мараўскі неадкладна высунуў свае прэтэнзіі, аднак скарыстацца сваім правам не паспеў, нечакана сканаўшы ў студзені 1247 года. Тым часам імператар, у парушэнне «Privilegium Minus», абвясціў Аўстрыю вымарачным ленам і ўвёў свае войскі ў герцагства, заняўшы Вену. Герцагіня-ўдава Гертруда са сваімі прыхільнікамі бегла ў Венгрыю і прасіла абароны ў Рымскага Папы Інакенція IV. Пад ціскам Папы Рымскага Гертруда выйшла ў сярэдзіне 1248 года замуж за маркграфа Бадэна Германа VI, які быў прызнаны папам герцагам Аўстрыі і Штырыі (14 верасня 1248 года).

Шлюбы

• (разв. 1229) Сафія Ласкарыс, візантыйская прынцэса (магчыма, дачка Феадора I, імператара Нікейскай імперыі)
• (1229, разв. 1240) Агнеса Меранская, дачка Атона I, герцага Меранскага і пфальцграфа Бургундскага

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Фрыдрых II Ваяўнік
• Фридрих Воинственный // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

Папярэднік  Леапольд VI	герцаг Аўстрыі і Штырыі  1230—1246	Пераемнік Герман Бадэнскі
Папярэднік  патрыярх Аквілеі	герцаг Крайны  1245—1246	Пераемнік Ульрых III Спангейм