Вікіпедыя

Гарачыня ў Еўропе (2022)

Гарачыня ў Еўропе — пагодная анамалія ў чэрвені—ліпені 2022 года ў Еўропе, якая характарызуецца анамальна высокімі тэмпературамі, хвалямі спякоты, а таксама колькасцю ападкаў ніжэй нормы, засухай. Бедства закранула Паўднёвую, Заходняя і Цэнтральную Еўропу, у тым ліку і такія краіны як Іспанія, Партугалія, Францыя, Італія, Германія, Вялікабрытанія, балканскія краіны і іншыя. У чэрвені на большай частцы тэрыторыі Еўропы тэмпература дасягала +40—43 °C, і былі пабіты сотні штодзённых і месячных тэмпературных рэкордаў[1]. Найбольш высокая тэмпература была зарэгістраваная 14 ліпеня ў Аліжо ў Партугаліі і склала +47 °C[2]. Анамальная спёка прывяла да лясных пажараў і тысяч смерцяў людзей.

Тэмпература ў Еўропе з 3 па 9 ліпеня 2022 года.

Прычыны

правіць
 
Тэмпература паветра 13 ліпеня ў Еўразіі і Афрыцы.

Прычынай гарачага надвор’я стаў цыклон над поўначчу Іспаніі, які ўцягваў гарачае і запыленае паветра з захаду пустыні Сахара. Гэтая маса ў выніку трапіла на Пірэнейскі паўвостраў[3][4][5]. Затым усталяваўся антыцыклон, у той час як з захаду Афрыкі працягнуўся вынас гарачых паветраных мас. Ва ўмовах антыцыклону паветра распалялася. Грэбень цяпла ў выніку пашырыўся на Англію і Цэнтральную Еўропу[6]. Такое надвор’е ўсталявалася надоўга.

Кліматолагі звязалі экстрэмальную спякоту з уздзеяннем змены клімату, а эксперты прагназавалі, што ў выніку змены клімату хвалі цяпла ў Еўропе будуць назірацца з нарастаючай частатой[7][8][9].

Па краінах

правіць

Вялікабрытанія

правіць

Чэрвень

правіць

14 чэрвеня ў сувязі з прагнозам метэаралагічнага бюро аб высокіх тэмпературах Агенцтва па бяспецы аховы здароўя Вялікабрытаніі (UKHSA) абвясціла папярэджанне 2-га ўзроўню («апавяшчэнне і гатоўнасць») у некалькіх рэгіёнах у перыяд з паўночы 16 чэрвеня да паўночы 18 чэрвеня. Такімі рэгіёнамі сталі Лондан, усход, паўднёвы ўсход і паўднёвы захад Англіі[10].

15 чэрвеня UKHSA абвясціла папярэджанне 3-га ўзроўню («дзеянне анамальнай спякоты») для Лондана, Усходняй і Паўднёва-ўсходняй Англіі, захаваўшы папярэджанне 2-га ўзроўню для Паўднёва-Заходняй Англіі. Паводле прагнозаў метэаралагічнага бюро, пік цяпла наступіць у пятніцу, дасягнуўшы неабходнага парога для разгляду перыяду моцнай спякоты, перш чым 18 чэрвеня тэмпература значна панізіцца[11].

17 чэрвеня тэмпература ў Лондане дасягнула +32,7 °C у самы гарачы дзень чэрвеньскай хвалі спякоты ў краіне[11].

Ліпень

правіць

У Лондане 18 ліпеня тэмпература дасягнула адзнакі +40 °C і пабіла рэкорд 2019 года[9].

Германія

правіць

З 14 па 20 чэрвеня ў Германіі было зарэгістравана 1636 дадатковых смерцяў[12], чаму, імаверна, спрыялі высокія тэмпературы, якія дасягнулі 39,2 °C. На наступным тыдні залішняя смяротнасць вырасла на 14 %.

Іспанія

правіць

Чэрвень

правіць
 
Зводка па максімальным тэмпературам паветра 12 чэрвеня на Пірынейскім паўвостраве.

Спецыяльнае папярэджанне з-за высокіх тэмператур было абвешчана дзяржаўным метэаралагічным агенцтвам (Agencia Estatal de Meteorología, AEMET) 10 чэрвеня, але толькі для 12 правінцый і з жоўтым узроўнем папярэджання ў Арагоне, Кастыліі — Ла-Манча, Каталоніі, Эстрэмадура і Мадрыдзе, і аранжавым у Андалусіі[3]. На гэтым этапе незвычайная спякота не закранула Канарскія астравы, Галісію і Заходняе ўзбярэжжа Кантабрыі[13]. Першапачаткова AEMET прагназавала, што хваля спякоты працягнецца да 15 чэрвеня, не выключаючы, што яна можа працягвацца да канца тыдня[3].

11 чэрвеня высокія тэмпературы былі ўжо зафіксаваны на паўднёвым захадзе паўвострава, напрыклад, + 41 °C у Севільі. Папярэджанні таксама заставаліся актыўнымі для Арагона, Кастыліі і Леона, Кастыліі — Ла-Манча, Каталоніі і Мадрыда на жоўтым узроўні і на аранжавым узроўні для Эстрэмадуры і Андалусіі[14]. Аднак умовы надвор’я не адпавядалі афіцыйным крытэрам для пачатку анамальнай спякоты[15].

12 чэрвеня тэрмометры зафіксавалі тэмпературу +43,2 °C у Альмадэне (Сьюдад-Рэаль), што з’яўляецца самым высокім значэннем у афіцыйны дзень пачатку анамальнай спякоты. Тэмпературы вышэй +40 °C таксама былі зарэгістраваны на 47 станцыях сеткі AEMET. Агенцтва выпусціла спецыяльнае паведамленне № 3/2022 з інфармацыяй аб з’яве, яго прагнозам і апавясціла аб пачатку Нацыянальнага плана прафілактычных дзеянняў па ўздзеянні залішніх тэмператур на здароўе з картай прысваення ўзроўняў[13].

 
Тэрмометр, які паказвае +39 °C на вуліцы ў Вальядалідзе 15 чэрвеня.

У перыяд з 11 па 20 чэрвеня, паводле ацэнак, 829 чалавек памерла ад спёкі[16].

Ліпень

правіць

18 ліпеня Інстытут аховы здароўя Карласа III паведаміў аб дадатковых 150 смяротных выпадках 16 ліпеня, звязаных са спякотай, у выніку чаго агульная колькасць загінулых дасягнула 510 чалавек за ліпеньскі перыяд[17].

Польшча

правіць

19 чэрвеня тэмпература на захадзе Польшчы перавысіла +36 °C. У Слубіцы максімальная тэмпература дасягала +38,3 °C. Гэта адпавядае рэкорду самай высокай тэмпературы чэрвеня (рэкорд, усталяваны ў 2019 годзе)[18]. У чарговы раз тэмпература дасягнула максімуму да канца месяца. 30 чэрвеня 9 метэастанцый зафіксавалі рэкордна высокія месячныя тэмпературы. Устанаўленне новых месячных рэкордаў таксама зафіксавана 1 ліпеня. У Тарнаве тэмпература дасягнула +37,7 °C, пабіўшы рэкорд самай высокай тэмпературы ў ліпені. У горадзе Кросна зафіксавана тэмпература +35,5 °C, што з’яўляецца самай высокай тэмпературай для гэтай станцыі ў цэлым[19].

22 чэрвеня ў Шчэціне загінуў аднагадовы хлопчык, якога памылкова пакінулі ў машыне[20]. 24 чэрвеня ў чарзе машын на польска-ўкраінскай мяжы загінуў мужчына. Яго смерць наступіла з-за перагрэву[21]. 26 чэрвеня ў Плоньску ад меркаванага сонечнага ўдару памёр мужчына[22].

Партугалія

правіць

У ліпені больш за 3000 гектараў былі спалены ляснымі пажарамі ў Лейрыі, заблакаваўшы частку аўтамагістралі A1, якая праходзіць ад Порту да Лісабона. У Алгарві ўспыхнуў пажар у горадзе Фару, які перакінуўся на курорт Кінта-ду-Лагу. Паводле звестак упраўлення грамадзянскай абароны, з пачатку лясных пажараў пацярпелі не менш за 135 чалавек, каля 800 чалавек былі эвакуяваны са сваіх дамоў[23]. Загінуў адзін пілот, калі яго пажарны самалёт разбіўся ў Віла-Нова-ды-Фош-Коа падчас барацьбы з ляснымі пажарамі ў гэтым рэгіёне[24]. Прынамсі 238 чалавек загінулі з-за спякоты[25], яшчэ каля 187 паранены[26]. Да 17 ліпеня Галоўнае ўпраўленне аховы здароўя Партугаліі паведаміла аб сумарна 659 смерцях, звязаных з перыядам моцнай спякоты[27].

Па стане на 18 ліпеня, колькасць смерцяў ад анамальнай спякоты ў Партугаліі вырасла да 1063[28].

Францыя

правіць

У ліпені 2022 года, паводле ацэнак, у выніку лясных пажараў у Жырондзе згарэла, у агульнай складанасці, больш за 10 000 гектараў (25 000 акраў) лесу, што прывяло да эвакуацыі больш за 12 000 чалавек[29].

Эканамічныя наступствы

правіць

Па даных Bloomberg са спасылкай на аналітыкаў кампаніі Rystad Energy, анамальная спякота перашкодзіць еўрапейскім краінам аднавіць запасы газу перад зімой. Спякота паўплывала і на транспартныя зносіны ў Еўропе: на чыгунках магчымыя затрымкі цягнікоў або іх адмены, прыпынены вылеты з некаторых аэрапортаў Вялікабрытаніі[30].

Іншымі наступствамі, якія залежаць і ад прыродных стыхійных бедстваў, з’яўляюцца праблема ў Італіі са зборам ураджаю з прычыны абмялення рэк, а таксама праблемы ў Германіі па транспарціроўцы вугалю з марскіх партоў баржамі (з прычыны таго ж падзення ўзроўню вады ў Рэйне)[31].

Гл. таксама

правіць

Крыніцы

правіць
  1. ↑ "Historic June heat wave smashes records in Europe". The Washington Post(англ.). 20 June 2022. Архівавана з арыгінала 19 July 2022. Праверана 18 July 2022.
  2. ↑ Portugal hits 47ºC (англ.). www.theportugalnews.com. Праверана 19 ліпеня 2022.
  3. ↑ а б в La AEMET activa el aviso especial por la primera ola de calor del año (ісп.). RTVE (10 чэрвеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 18 ліпеня 2022. Праверана 14 чэрвеня 2022.
  4. ↑ ¿Hasta cuándo va a durar esta ola de calor? (ісп.). El Mundo (13 чэрвеня 2022). Праверана 14 чэрвеня 2022.
  5. ↑ Ya está aquí la primera gran ola de calor: alerta en España por temperaturas de 44ºC en estas zonas (ісп.). El Español (11 чэрвеня 2022). Праверана 14 чэрвеня 2022.
  6. ↑ news.ru
  7. ↑ Carrington, Damian. Why is it so hot in the UK and elsewhere in Europe and what are the dangers? (англ.). The Guardian (11 ліпеня 2022). Праверана 17 ліпеня 2022.
  8. ↑ School, Columbia Climate. More Frequent European Heat Waves Linked to Changes in Jet Stream (англ.). State of the Planet (5 ліпеня 2022). Праверана 17 ліпеня 2022.
  9. ↑ а б Казнь жарой: как Европа переживает самые горячие дни в своей истории. Комсомольская правда (18 ліпеня 2022). Праверана 19 ліпеня 2022.
  10. ↑ "Heat-health alert issued by the UK Health Security Agency". www.gov.uk(англ.). 15 June 2022. Архівавана з арыгінала 17 June 2022. Праверана 18 June 2022.
  11. ↑ а б "Heatwave alert as parts of UK experience hottest day of 2022 so far". The Guardian(англ.). 17 June 2022. Архівавана з арыгінала 18 June 2022. Праверана 18 June 2022.
  12. ↑ Sterbefallzahlen im Juni 2022 um 8 % über dem mittleren Wert der Vorjahre (ням.). Statistisches Bundesamt. Архівавана з першакрыніцы 16 July 2022. Праверана 16 ліпеня 2022.
  13. ↑ а б Benayas, Victoria Torres. El primer día de la ola de calor dispara los termómetros a 43 grados (ісп.). El País (12 чэрвеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 18 July 2022. Праверана 14 чэрвеня 2022.
  14. ↑ A la espera de la ola de calor el termómetro ya agobia al suroeste peninsular (ісп.). www.efe.com. Архівавана з першакрыніцы 14 June 2022. Праверана 14 чэрвеня 2022.
  15. ↑ ¿Cuándo terminará la ola de calor? Una dana vendrá a echarnos una mano(нявызн.). Tiempo.com | Meteored (13 чэрвеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 13 June 2022. Праверана 14 чэрвеня 2022.
  16. ↑ IANS (2022-07-16). "84 dead in 1st three days of Spain's heatwave; death toll likely to rise". Business Standard India(англ.). Архівавана з арыгінала 18 July 2022. Праверана 2022-07-16.
  17. ↑ EP. El cálculo de muertes por la ola de calor en España se cifra en 510 entre el 10 y el 16 de julio (ісп.). El País (18 ліпеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 18 July 2022. Праверана 18 ліпеня 2022.
  18. ↑ Pogoda. Rekord temperatury wyrównany 19 czerwca w Słubicach | Wiadomości Radio ZET (польск.). Архівавана з першакрыніцы 21 June 2022. Праверана 18 July 2022.
  19. ↑ Najpierw w czerwcu, a teraz w lipcu takiego żaru jeszcze nie było. Nawet 38 stopni. Gdzie było najgoręcej? (польск.). Архівавана з першакрыніцы 13 July 2022. Праверана 18 July 2022.
  20. ↑ 1,5-roczny Szymon zmarł zamknięty w samochodzie. Ruszyło śledztwo (польск.). Архівавана з першакрыніцы 15 July 2022. Праверана 18 July 2022.
  21. ↑ Dramat na granicy z Ukrainą. Z powodu upału zmarł mężczyzna. Brakuje wody, a w autach jest jak w piekarniku (польск.). Архівавана з першакрыніцы 29 June 2022. Праверана 18 July 2022.
  22. ↑ Udar słoneczny zabił 36-latka? Jeździł na hulajnodze i zaczął wymiotować (польск.). Архівавана з першакрыніцы 2 July 2022. Праверана 18 July 2022.
  23. ↑ Demony, Catarina; Pereira, Miguel (2022-07-13). "Scorching heat wave sparks wildfires in Europe". Reuters(англ.). Архівавана з арыгінала 17 July 2022. Праверана 2022-07-15.
  24. ↑ Europe heatwave: Deadly wildfires spread in Mediterranean. BBC (16 ліпеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 18 July 2022. Праверана 18 July 2022.
  25. ↑ Donn, Natasha. Heatwave provokes 238 excess deaths in seven days (англ.). Portugal Resident (15 ліпеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 16 July 2022. Праверана 16 ліпеня 2022.
  26. ↑ "Europe heatwave: Thousands escape wildfires in France, Spain and Greece". BBC(англ.). 2022-07-15. Архівавана з арыгінала 18 July 2022. Праверана 2022-07-16.
  27. ↑ More than 1,000 deaths linked to heatwave in Portugal, Spain, BNO News (апублікавана June 17, 2022), July 17, 2022, Архівавана з арыгінала 17 July 2022, Праверана 18 July 2022
  28. ↑ de 2022, 19 de Julio. Portugal registra más de 1.000 muertes relacionadas con el calor (ісп.)(недаступная спасылка). infobae. Архівавана з першакрыніцы 20 ліпеня 2022. Праверана 20 ліпеня 2022.
  29. ↑ "Europe heatwave: Deadly wildfires spread in Mediterranean". BBC News. 2022-07-17. Праверана 2022-07-21.
  30. ↑ Зарубежные СМИ: Каковы последствия аномальной жары в Европе?. Коммерсантъ. Праверана 19 ліпеня 2022.
  31. ↑ Смертельная жара душит в объятиях Европу. РИА Новости (19 ліпеня 2022). Праверана 19 ліпеня 2022.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Гарачыня_ў_Еўропе_(2022)&oldid=4761588"