Saltar al conteníu

Conan el Bárbaru

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Conan the Barbarian
Personaxe de Rellatos y noveles de Conan
Universu universo de ficción de Robert E. Howard (es) Traducir y universo de ficción de la Era Hiboria (es) Traducir
Cabera apaición Conan the Barbarian
Causa/razón • Última adautación cinematográfica
Creador/a/es Robert E. Howard
Interpretáu por Arnold Schwarzenegger
Jason Momoa
Información
Nome orixinal Conan de Cimmeria
Nomatu el Cimmerio
Raza Bárbaru
Sexu Masculín
Nacimientu Cimmeria (es) Traducir
Especialidá Combati cuerpu a cuerpo
Ocupación Aventureru y mercenariu
Títulu El Bárbaru
Fíos Conn
Taurus
Radegund
Nacionalidá Cimmerio
Perfil n'IMDb
[editar datos en Wikidata]

Conan the Barbarian (tamién llamáu Conan el Cimmerio, Conan de Cimmeria o Vulcano el Bárbaru en Méxicu) ye un personaxe de ficción creáu en 1932 pol escritor Robert E. Howard pa una serie de rellatos destinaos a la revista de rellatos pulp Weird Tales. Conan ye un personaxe arquetípico, el más famosu representante nel so xéneru, l'asina llamada espada y bruxería, y un clásicu de la fantasía estauxunidense del sieglu XX.

Los sos rellatos suelen ser clasificaos dientro de la fantasía heroica o la espada y bruxería.[1] Dende la so creación apaeció en llibros, historietes, películes, programes de televisión, videoxuegos o xuegos de rol, según tamién n'otros medios. Vivió na ficticia Yera Hiboria, una dómina fantástica entendida ente los años del fundimientu d'Atlantis —una islla que Howard escurrió basándose nel mitu de l'Atlántida— y los de les migraciones de los arios.

Historia de la publicación

[editar | editar la fonte]
Robert E. Howard.

Conan de Cimmeria foi'l socesor d'un personaxe anterior de Robert E. Howard: Kull de Atlantis. Mientres meses tuvo en busca d'un nuevu personaxe pal floreciente mercáu de venta de rellatos pulp de principios del deceniu de 1930. N'ochobre de 1931, presentó un rellatu curtiu tituláu People of the Dark (La xente de la escuridá) a una nueva revista titulada Strange Tales of Mystery and Terror (Rellatos estraños de misteriu y terror) en xunu de 1932. En tala historia apaez Conan, un guerreru de pelo negru protexíu por una deidá llamada Crom, que los estudiosos de Howard creen que foi un esbozu de lo que vendría dempués.[2]

En febreru de 1932, Howard tomó unes vacaciones nuna ciudá fronteriza na parte baxa del ríu Bravo pa esfrutar de la cultura llocal. Mientres esti viaxe concibió'l personaxe de Conan y escribió'l poema Cimmeria, gran parte del cual contién estractos de les Vides paraleles, de Plutarcu.[ensin referencies] Según ciertu autores ye bien probable que s'inspirara nel llibru de Thomas Bulfinch The Outline of Mythology (L'esbozu de la mitoloxía, 1913) pa la concepción de la so Yera Hiboria.[2] Tres el viaxe reescribió la hestoria de Kull, By This Axe I Rule! (¡Con esti hachu gobierno!, mayu 1929) con un nuevu títulu, The Phoenix on the Sword (El fénix na espada), y con Conan como protagonista, en febreru de 1932. Tamién escribió The Frost-Giant's Daughter (La fía del xigante xeláu), inspirada nel mitu griegu de Dafne, y unvió dambes a la revista Weird Tales, anque namái la primera foi aceptada y publicada n'avientu de 1932.[2]

Esta revista pulp norteamericana de ciencia ficción, fantasía y terror fíxose famosa por publicar rellatos de notables autores como Howard Phillips Lovecraft, Clark Ashton Smith, Tennessee Williams, Robert Bloch, Seabury Quinn y otros. La gran aceptación de The Phoenix on the Sword per parte de los llectores causó que l'editor, Farnsworth Wright, pidiera a Howard qu'escribiera un ensayu de 8.000 pallabres nel que se detallara la dómina de Conan. Howard escribió entós l'ensayu tituláu The Hyborian Age (La Edá Hiboria) y usar como directriz pal trazáu del so próximu rellatu, The Tower of the Elephant (La Torre del Elefante), el primeru qu'integraba la so nueva concepción de la Yera Hiboria.[2]

La publicación y l'ésitu de The Tower of the Elephant impulsó a Howard a escribir munches más hestories de Conan pa Weird Tales. Nel momentu del so suicidiu en 1936 escribiera 20 rellatos (ventiún cuntando la novela The Hour of the Dragon, en castellán La hora del dragón), quince de los cualos fueron publicaos en vida del autor (dieciséis cuntandos la novela), y dellos fragmentos ensin rematar.[2] Tres la so muerte, los derechos d'autor pasaron por delles manes, pero finalmente so la direición de L. Sprague de Camp y Lin Carter les hestories fueron expurgadas, revisaes y reescritas, anque mientres cuarenta años les versiones orixinales de Howard nun s'imprimieron.[3] Namái en 1977 con Berkley ediciones fíxose un intentu de volver a los primeros testos publicaos.[3]

Nos años 1980 y 1990, los titulares de los derechos d'autor dexaron editar los rellatos completos orixinales, amás de siguir vendiendo versiones d'otros autores.[3] En 2000 publicóse una edición de la editorial británica Victor Gollancz Ltd, que publicó en dos volúmenes la edición completa de les hestories de Howard como parte de la so coleición Fantasy Masterworks, ente ellos dellos rellatos que nunca fueren impresos na so forma orixinal.[3] Dicha publicación utilizó principalmente les versiones de los rellatos tal que se publicar en Weird Tales.

A partir de 2003 otra editorial británica, Wandering Star Books,[4] empezó a publicar una edición completo y refecho de los rellatos de Conan a partir de los manuscritos orixinales de Howard, incluyendo notes, sinopsis y fragmentos inacabados. Trátase d'una edición en tres volúmenes qu'a midida que diben siendo publicaos nel Reinu Xuníu, pocu dempués ser tamién n'Estaos Xuníos (anque escepcionalmente'l terceru foi publicáu enantes n'Estaos Xuníos que nel Reinu Xuníu). El primeru foi publicáu pos en 2003 por Wandering Star, col títulu Conan of Cimmeria: Volume One (1932–1933). Poco dempués, nesi mesmu añu, publicar n'Estaos Xuníos la editorial neoyorquina Ballantine/Del Rey col títulu The Coming of Conan the Cimmerian (La llegada de Conan el Cimmerio).

Al añu siguiente, en 2004, el volume foi traducíu al español pola editorial Timunmas como Conan de Cimmeria: Volume I (1932-1933).[5] Nel Reinu Xuníu el primer volume de 2003 foi siguíu en 2004 por Conan of Cimmeria: Volume Two (1934), que Ballantine/Del Rey publicó n'Estaos Xuníos en 2005 sol títulu The Bloody Crown of Conan (La corona sangrienta de Conan). Nesi mesmu añu, Timunmas tradució esti volume al español col títulu Conan de Cimmeria: Volume II (1934).[6] Wandering Star retrasar cola publicación del tercer volume y por eso Ballantine/Del Rey publicar enantes n'Estaos Xuníos. Por tanto, foi primeru publicáu en 2005 col títulu The Conquering Sword of Conan (La espada conquistadora de Conan) y nun apaeció nel Reinu Xuníu hasta l'añu 2009, sol títulu que cerraba la edición británica: Conan of Cimmeria: Volume Three (1935–1936), pero aquel día la editorial Timunmas yá lo tenía traducíu al castellán dende l'añu 2006, col títulu Conan de Cimmeria: Volume III (1935-1936).[7]

D'una manera xeneral el primer volume inclúi los rellatos escritos en 1932 y 1933, el segundu los rellatos escritos en 1934 y el terceru los que fueron escritos en 1935 y 1936. Los trés xuntos inclúin tolos rellatos de Conan escritos por Howard y por orde d'escritura y non d'edición, tantu los yá editaos como los qu'hasta entós habíen estáu inéditos.[3] Per otru llau, amás de la edición progresiva de la so traducción en tres volúmenes en cartoné, Timunmas tamién foi publicando progresivamente, ente 2005 y 2007, una edición d'esa mesma traducción, pero partida en seis volúmenes en rústica, pa faela más algamadiza.[8] Esta edición empecipiada por Wandering Star nel Reinu Xuníu axunta los testos nuna forma más académica ya histórica y constitúi na actualidá la principal edición crítica de los rellatos de Conan. Inclúi notes de Howard sobre la concepción de la so universu de ficción según fragmentos de cartes y poemes alrodiu de la xénesis de les sos idees. Tamién inclúi mapes de la Era Hiboria dibuxaos por Howard mesmu.

Esisten otros numberosos rellatos y noveles tanto apócrifos como roblaos por autores distintos de Robert E. Howard, como Lyon Sprague de Camp, Lin Carter y otros. Les siguientes llistes, sicasí, namái esponen los escritos orixinales de Howard.[3]

Queen of the Black Coast, publicáu nel númberu de Weird Tales de mayu de 1934.

Rellatos de Conan publicaos en vida de Howard:[3]

Nota: L'orde de publicación nun correspuende al orde en que los rellatos fueron escritos.

  1. El fénix na espada (The Phoenix on the Sword, escritu en febreru de 1932 pero publicáu n'avientu)
  2. La ciudadela escarlata (The Scarlet Citadel, publicáu en xineru de 1933)
  3. La Torre del Elefante (The Tower of the Elephant, publicáu en marzu de 1933)
  4. El colosu negru (Black Colossus, publicáu en xunu de 1933)
  5. Xuthal del tapecer (Xuthal of the Dusk, publicáu en setiembre de 1933 como The Slithering Shadow)
  6. L'estanque del negru (The Pool of the Black One, publicáu n'ochobre de 1933)
  7. Villanos na casa (Rogues in the House, publicáu en xineru de 1934)
  8. Solombres de fierro a la lluz de la lluna (Iron Shadows in the Moon publicáu n'abril de 1934 como Shadows in the Moonlight)
  9. La reina de la Mariña Negra (Queen of the Black Coast, publicáu en mayu de 1934)
  10. El diañu de fierro (The Devil in Iron, publicáu n'agostu de 1934)
  11. El pueblu del Círculu Negru (The People of the Black Circle, publicáu en trés partes: setiembre, ochobre y payares de 1934)
  12. Va Nacer una bruxa (A Witch Shall Be Born, publicáu n'avientu de 1934)
  13. El sirvientes de Bit-Yakin (The Servants of Bit-Yakin, publicáu en marzu de 1935 como Jewels of Gwahlur)
  14. Más allá del ríu Negru (Beyond the Black River, publicáu ente mayu y xunu de 1935)
  15. Los antropófagos de Zamboula (The Man-Eaters of Zamboula, publicáu en payares de 1935 como Shadows in Zamboula)
Númberu de setiembre de 1934 de Weird Tales, nel que se publicar The People of the Black Circle, el primeru de los rellatos del últimu periodu de los rellatos de Conan.[9]

Noveles de Conan publicaes en vida de Howard:[3]

  1. La hora del dragón (The Hour of the Dragon, novela escrita en mayu de 1934 y publicada ente avientu de 1935 y abril de 1936 anque conocida, por reediciones posteriores, como Conan the Conqueror); en castellán Edición Martínez Roca publicó esta novela en 1996 col títulu Conan el Conquistador ente que Timunmas publicó la so traducción de 2006 col títulu orixinal, La hora del dragón.

Rellatos de Conan publicaos póstumamente:[3]

Nota: L'orde de publicación nun correspuende al orde en que los rellatos fueron escritos.

  1. Clavos coloraos (Rede Nails, publicáu n'ochobre de 1936)
  2. El negru desconocíu (The Black Stranger, publicáu en febreru de 1953 como The Treasure of Tranicos. Nun lo publicar por primer col títulu orixinal de Howard, The Black Stranger, hasta 1987)
  3. El valle de les muyeres perdíes (The Vale of Lost Women, publicáu en primavera de 1967)
  4. El dios del concu (The God in the Bowl, publicáu en 1975, versión orixinal publicada primeramente nuna edición de The Tower of the Elephant)
  5. La fía del xigante xeláu (The Frost-Giant's Daughter, publicáu en 1976, versión orixinal publicada primeramente nuna edición de Rogues in the House)

Rellatos inacabados enantes de la muerte de Howard:[3]

  1. Los tambores de Tombalku (Drums of Tombalku, fragmentu)
  2. La sala de los muertos (The Hall of the Dead, namái sinopsis)
  3. La mano de Nergal (The Hand of Nergal, fragmentu)
  4. Llobos de allende la frontera (Wolves Beyond the Border, fragmentu)
  5. Un focico na escuridá (The Snout in the Dark, fragmentu)

En 1932 Howard tamién compunxo'l poema Cimmeria y escribió l'ensayu La Edá Hiboria. Tamién se caltienen numberoses sinopsis inacabadas de Conan, dalgunes d'elles publicaes en distintes coleiciones y ediciones.[3]

Conteníu de la obra

[editar | editar la fonte]

Biografía

[editar | editar la fonte]
The Devil in Iron, publicáu nel númberu de Weird Tales de setiembre de 1934.

Fíu d'un ferreru de les tierres nortices de Cimmeria, nació nun campu de batalla. Bien nuevu, tomó parte nel saquéu de Venarium, puestu fronterizu con Aquilonia, y pocu dempués xunióse a una banda d'Aesir.[10] En Vanaheim, conoció a un bruxu llamáu Shaman que-y amosó una visión del futuru na que se coronaba rei del más poderosu de los reinos hiborios. Travesó toles naciones de la Yera Hiboria mientres dellos años, interfirió nos planes del bruxu estigio Thoth-Amón, que foi unu de los sos enemigos más recurrentes, y mientres foi mercenariu nel mar Interior de Vilayet foi escorríu polos soldaos del bruxu Kharam-Akkad, pero salváu pola mercenaria hirkania Rede Sonja.[10] Antes d'asesinar al bruxu, este amosó-y una visión nun espeyu na qu'apaecía representáu como un lleón.

Nel puertu de Messantia, viose forzáu a fuxir de les autoridaes y embarcóse na nave Argos, escontra Kush y los Reinos Negros. La nave foi atacada y fundida pol Tigress, barcu pirata al mandu de la shemita Bêlit, llamada «La Reina de la Mariña Negra». Namoráronse, y xuntos dedicar a escalar les naves de los reinos hiborios mientres dos años.[10] Los nativos de les islla Negres llamar Amra, el Lleón, colo qu'entendió'l sentíu de la profecía de Kharam-Akkad. Dempués del selvaxe asesinatu de Bêlit, foi tentáu pol magu Zukala, pa escoyer ente caltener la vida de Rede Sonja o recuperar a Bêlit. Decidió nun sacrificar a la hirkania.

Foi pirata nes islles Barachanas, capitán de los bucaneros zingarios, mercenariu n'Estigia y los Reinos Negros, foi xefe del exércitu aquilonio y fechu prisioneru pol rei Numedides al qu'asesinó darréu, proclamándose rei d'Aquilonia.[11] Ellí tomó por esposa a Zenobia a la cual tuvo que rescatar en percorriendo mediu mundu y cola cual tuvo tres fíos: Conn, Taurus y Radegund.[10] Dempués tuvo delles aventures col so fíu Conn, pero tres un tiempu Zenobia morrió y ante el peligru de les Solombres Rojas, abdicó'l so tronu en favor del príncipe Conn, aventurándose escontra occidente nel so barcu El lleón coloráu, sumiendo nel mar Occidental.

Yera Hiboria

[editar | editar la fonte]
Mapa de la Yera Hiboria.

Les hestories de Conan the Barbarian asoceden na ficticia Yera Hiboria, que se forma tres la destrucción de l'Atlántida y enantes del ascensu de les civilizaciones conocíes. Esta ye una dómina específica nun tiempu ficticiu creáu por Howard pa dellos rellatos de fantasía.[12]

Los motivos de la invención d'esta dómina fueron quiciabes comerciales, pero Howard tuvo una gran afición pola historia y los drames históricos; sicasí, tamién reconoció les dificultaes y el tiempu necesariu pa un trabayu d'investigación, polo que concibió una "dómina sumida" escoyendo nomes paecíos a los de la hestoria real pero evitando anacronismos históricos.[2]

Carauterístiques del personaxe

[editar | editar la fonte]
A Witch Shall Be Born, publicáu n'avientu de 1934.

A lo llargo de los rellatos de Howard (que depués s'arrexuntaríen como noveles), Conan viaxa dende la so Cimmeria natal pola mayor parte del so mundu, siendo, ente otres coses, lladrón, asesín, mercenariu, pirata, soldáu, xeneral y, finalmente, rei d'Aquilonia, el más poderosu de los reinos occidentales.[10] Ye un bárbaru, pero non un xavaz yá que se da cuenta de los cambeos que se producen na civilización y qu'en munches ocasiones considera qu'ésta ye decadente y bien corrupta, por casu cuando les lleis sofiten a los poderosos en llugar de sirvir a la xusticia, polo que se remonta. Tien el so propiu códigu moral bárbaru, y l'abonda fuercia y intelixencia pa burllar a la llei cuando la precisa. La única diferencia ente él y el restu de los asesinos del so mundu ye'l so particular sentíu del honor.[10]

Robert E. Howard inspiró'l so personaxe na axatada mentalidá del ciudadanu rural del oeste estauxunidense, pal cual la llei dacuando nun ye siempres xusta nin bono d'entender, sinón una complexa trama de la que hábilmente saquen provechu los poderosos. De la mesma que los héroes del alloñáu oeste cumplen oxetivos xusticieros, anque dacuando seya al marxe de la llei (y de la relixón), Conan vive amoralmente ente pícaros y guerreros, lluchando dacuando polo qu'él considera xusto, ensin esperar pagu por ello.

Remontar contra los bruxos, al considerar la bruxería como un arte que nun se basa nel méritu personal, sinón en pactos y ayudes sobrenaturales que dexen a daquién débil apoderar a los demás. Enfrentar con frecuencia a los dioses-demonios que pueblen el so mundu, anque non rehúsa apautar dacuando con dalgún bruxu o sacerdote que demuestre un comportamientu xustu. El dios de los cimmerios, Crom, da voluntá y fuercia al ser humanu, pero nun-y concede nenguna otra mercé en vida nin nel más allá.

Influencies

[editar | editar la fonte]

Howard caltuvo una llarga correspondencia y amistá con Howard Phillips Lovecraft, y los dos dacuandos ensertaben nes sos obres referencies de los trabayos del otru. Por casu, les bisarmes contra los que combate Conan, y los demonios de la Yera Hiboria tán inspiraos nos bisarmes Primixenies de Lovecraft.[2]

Escritores posteriores afixeron enforma l'orixinal de Howard, esleiendo en parte esta conexón. Sicasí, munches de les hestories inédites de Howard posiblemente tienen partes de los Mitos de Cthulhu.[2] Otres hestories de Howard, de Camp o Carter tamién usaron nomes de llugares xeográficos de Clark Ashton Smith.

Cronoloxía

[editar | editar la fonte]

Nun intentu de crear una llinia temporal coherente nes hestories de Conan, dellos cronólogos publicaron numberosos llibros dende los años 1930. En 1936, A Probable Outline of Conan's Career foi'l primer esfuerciu por ordenar les sos aventures per parte de P. Schuyler Miller y John D. Clark.[13] Howard caltuvo correspondencia con Miller enantes de la so muerte sobre dellos cambeos a realizar, y dos años más tarde publicóse en The Hyborian Age.[14] Dicha cronoloxía foi revisada darréu por Clark y L. Sprague de Camp en An Informal Biography of Conan the Cimmerian (1952). A Conan Chronology by Robert Jordan (1987) foi otra nueva cronoloxía escrita por Robert Jordan ya inclúi tol material hasta esa fecha. Otros aficionaos como William Galen Gray, Joe Marek, Dale Rippke, Javier Martín Lalanda, Jim Neal, Manuel Barrero, Fernando Neeser de Aragão o Francisco Calderón tamién realizaron estudios sobre la cronoloxía a siguir.[15]

Conan na realidá

[editar | editar la fonte]

Conn, nacíu en 165 d.C., conocíu como Conan the Barbarian de los Cien Batalles (en gaélicu Conn Cet Cathash),[16] sería del fonduxe de Breogán, el postreru d'una de les llinies más enllargaes de los llexendarios Altos Reis d'Irlanda. Breogán, primero de los Míl Espáine, conquistó Irlanda y los sos descendientes, los fíos de Míl”, representaríen a los celtes goidélicos.

Adautaciones a otros medios

[editar | editar la fonte]
The People of the Black Circle, publicación de Weird Tales de setiembre de 1934.

Conan apaeció n'historietes dende 1970 con poques interrupciones. A partir d'esi añu y amás de una historieta anterior non oficial publicada en Méxicu, los dos editores más importantes fueron Marvel Comics y Dark Horse. Marvel llanzó Conan the Barbarian (Conan the Barbarian) de 1970 a 1993 y Savage Sword of Conan (La espada selvaxe de Conan) de 1974 a 1995. Dark Horse llanzó pela so parte la so serie de Conan en 2003 y anguaño publica tamién compilaciones de les historietes de Marvel de los años 1970 en formatu de novela gráfica.

Los rellatos de Howard fueron afechos más o menos de manera fiel por Marvel de la mano del guionista Roy Thomas y el dibuxante Barry Windsor-Smith. Smith foi sustituyíu darréu por John Buscema, mientres Thomas siguió escribiendo munchos años. Otros escritores sobre Conan the Barbarian fueron Stan Lee, Wally Wood, Jim Owsley (tamién llamáu Christopher Priest) o Michael Fleisher. L'escritor de Savage Sword of Conan foi Thomas y la mayor parte de los dibuxos fueron realizaos por Buscema, Alfredo Alcalá o Gil Kane. Tamién fueron afeches como tira de prensa dominical dende'l 4 de setiembre de 1978 al 12 d'abril de 1981. De primeres escritu por Thomas ya ilustráu por Buscema, dempués foi siguida por otros dibuxantes y escritores. Marvel abandonó al personaxe a finales de 2000.

En 2003, la editorial Dark Horse empezó la so adautación de la saga de Conan col guión de Kurt Busiek y los dibuxos Cary Nord.[17] Tim Truman substituyó a Busiek en 2006 cuando esti robló un contratu esclusivu con DC Comics y Tomas Giorello sustituyó a Nord en 2007.[18][19] Esta serie nun respeta la continuidá de les hestories de Marvel, pero si los rellatos orixinales de Robert E. Howard. La primer parte llamóse Conan y compúnxose de 50 tomos dende 2004 a 2008; la segunda parte llamóse Conan the Cimmerian (Conan el Cimmerio) y empezó en 2008.

Películes

[editar | editar la fonte]

El primer proyeutu pa una película sobre Conan foi entamáu por Edward Summer, que pensó realizar primeru seis histories como parte d'una serie, pero qu'a la fin non se realizaron. Creó amás un guión xunto a Roy Thomas, pero tampoco foi filmáu. Más tarde, ente la creación d'Oliver Stone, les idees de John Milius y les nueves hestories creaes polos socesores de Howard, como Lin Carter y L. S. de Camp, foi posible la producción de 1982 Conan the Barbarian, protagonizada por Arnold Schwarzenegger.[20]

Nel empiezu de la película Conan ye esclavizado por Thulsa Doom, un xefe militar que foi quien asesinó a los sos padres y a tol so pueblu, y que más tarde se fai líder del cultu al Dios Culiebra. Cuando ye lliberáu, dempués de dellos años, busca vengación xunto al arqueru Subotai y la lladrona Valeria (esti personaxe procedía del rellatu de Howard Clavos coloraos, nel que yera la contrapartida femenina de Conan), pero son contrataos pa lliberar a una princesa que ta cautiva precisamente por Thulsa Doom. El productor de la película foi Dino De Laurentiis y la música orixinal foi de Basil Poledouris.[20] En 1984 el mesmu actor, Arnold Schwarzenegger, protagonizó la segunda parte, Conan the Destroyer, que foi dirixida por Richard Fleischer.[21] Hubo munchos rumores a finales de los años 1990 sobre otra película que se llamaría King Conan: Crown of Iron, pero la eleición de Schwarzenegger como gobernador de California remató'l proyeutu.[22]

En 2007 empezar a embaraxar la idea de rodar una nueva película, pero ensin la figura de Schwarzenegger nel papel de Conan. N'agostu de 2007, Millennium Films adquirió los derechos y a principios de 2008 confirmóse la noticia, anunciando qu'habría una nueva película titulada a cencielles Conan, prevista pa 2011.[23] El 11 de mayu de 2009 el sitiu web Internet Movie Database anunció que'l rodaxe empezaría en Bulgaria el 24 d'agostu de 2009 y que al añu siguiente empezaría los rodaxe d'otra película asitiada nel mesmu universu, Rede Sonja. La película sobre Rede Sonja ta inda en cursu de producción pero la de Conan foi estrenada en 2011. Taba previstu de primeres qu'esta última tuviera dirixida por Brett Ratner pero pocu dempués anuncióse que los productores haber sustituyíu por Marcus Nispel.[24] Sobre l'actor pensar en Kellan Lutz o Jared Padalecki, pero finalmente escoyóse a Jason Momoa.[24] Mientres la película tuvo en fase de preproducción el títulu previstu yera, a cencielles, Conan, a lo que se pasó más tarde a titulala Conan 3D, pero finalmente, nos primeros díes d'avientu de 2010, cuando yá'l rodaxe taba termináu, decidióse que la película titularíase Conan The BarbarianConan the Barbarian»), como la película protagonizada por Arnold Schwarzenegger en 1982.[25] Finalmente, n'agostu de 2011, estrenóse la nueva versión de Conan the Barbarian, dirixida por Marcus Nispel y protagonizada por Jason Momoa.[26]

Televisión

[editar | editar la fonte]

Tres son les series televisives que rellataron histories sobre Conan:

Xuegos de rol

[editar | editar la fonte]

La primer llicencia d'esplotación del personaxe nel área de los xuegos de rol foi cedida a la editorial estauxunidense TSR, Inc. en 1984.[30] Mientres se publicar el xuegu, en 1984 apaecieron dos suplementos de Dungeons & Dragons pa ser xugaos col sistema de xuegu de la edición titulada Advanced Dungeons & Dragons: Conan Unchained! y Conan Against Darkness!. Al añu siguiente apaeció Conan Role-Playing Game de TSR, Inc., con un sistema de xuegu concebíu por David «Zeb» Cook y conocíu como ZeFRS (Zeb's Fantasy Roleplaying System, lliteralmente: «Sistema de Zeb pa xuegos de rol de fantasía»). Pa dichu xuegu publicaron trés suplementos: Conan the Buccaneer, Conan the Mercenary y Conan Triumphant.

En 1988 Steve Jackson Games llogró tamién la llicencia pa la so sistema de xuegu GURPS, col que llanzó nesi mesmu añu una aventura en solitariu titulada GURPS Conan: Beyond Thunder River.[31] Nun foi hasta l'añu siguiente, en 1989, cuando l'editor publicó'l so suplementu GURPS Conan.[32] La editorial británica Mongoose Publishing publicó tamién el so propiu xuegu de rol baxu dos llicencies, la Open Game License (pal sistema de xuegu) y la llicencia de Conan Properties International (pa los conteníos sobre Conan y les obres de Howard). Trátase de Conan: The Roleplaying Game, publicáu por Mongoose per primer vegada en xineru de 2004. Publicó nel mesmu añu una reimpresión a la que tituló Atlantean Edition («edición atlántea», traducida al castellán en 2005[33][34]) y en 2007 publicó una segunda edición, la postrera qu'hubo, nunca traducida al castellán. Dempués de publicar la so segunda edición y numberosos suplementos, Mongoose Publishing abandonó la llicencia d'esplotación en 2010 y dende entós nenguna otra compañía haber retomáu, polo que'l xuegu de Mongoose, a pesar de nun tener nenguna continuidá editorial dende 2010, ye inda anguaño l'últimu xuegu de rol oficial de Conan hasta la fecha.

Videoxuegos

[editar | editar la fonte]

Siete videoxuegos fueron llanzaos basándose en Conan:

Otros medios

[editar | editar la fonte]

Problemes colos derechos d'autor

[editar | editar la fonte]

El nome de Conan y otros protagonistes de les obres de Robert E. Howard fueron reclamaos por Paradox Entertainment d'Estocolmu, Suecia al traviés del so subsidiaria nos Estaos Xuníos. Sicasí, naide anovó los derechos d'autor y anguaño ye una incógnita l'estáu de toles sos obres.[42][43]

La páxina web australiana Proyeutu Gutenberg, que tien una biblioteca de llibros electrónicos gratuitos a partir de llibros que yá esisten físicamente, tien munches hestories del autor, incluyendo dalgunes de Conan.[44] Ellos indiquen que na so opinión les hestories son llibres de los derechos d'autor y pueden ser usaes por cualesquier, siquier so la llei d'Australia que lo dexa tres 50 años de la muerte del autor.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Manuel Barrero. «LOS CÓMICS PRECURSORES DE CONAN» (castellanu). tebeosfera.com. Consultáu'l 18 de marzu de 2010.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Louinet, Patrice (2003). «Hyborian Genesis: Part 1», The Coming of Conan the Cimmerian (n'inglés). Del Rey Books, páx. 429 a 453.
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 Bruce L. Precourt. «The Robert E. Howard Stories» (inglés). conan.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-01-01. Consultáu'l 10 de marzu de 2010.
  4. Wandering Star Books Archiváu 2013-07-18 en Wayback Machine, sitiu web oficial
  5. Robert E. Howard, Conan de Cimmeria: Volume I (1932-1933), Timunmas, Barcelona, payares de 2004, 1ª ed., 1ª imp., traducción del inglés al castellán por Beatriz Oberländer y Manuel Mata Álvarez-Santullano, 592 p. 24x17 cm, cart., ISBN 978-84-480-3390-3
  6. Robert E. Howard, Conan de Cimmeria: Volume II (1934), Timunmas, Barcelona, 1ª ed., 1ª imp., ochobre de 2005, traducción del inglés al castellán por Manuel Mata Álvarez-Santullano, 496 p. il. 24x17 cm, cart., ISBN 978-84-480-3459-7
  7. Robert E. Howard, Conan de Cimmeria: Volume III (1935-1936), Timunmas, Barcelona, 1ª ed., 1ª imp., ochobre de 2006, traducción del inglés al castellán por Manuel Mata Álvarez-Santullano y Lleón Arsenal, 496 p. il. 24x17 cm, cart., ISBN 978-84-480-3538-9
  8. Robert Ervin Howard, Conan el Cimmerio (seis volúmenes), Timunmas, Barcelona, ediciones: 2005, 2006, 2007, traducción al castellán de Beatriz Oberländer, Manuel Mata Álvarez-Santullano y Lleón Arsenal, ISBN 84-480-3431-7
  9. Finn (2006, p. 170)
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 Howard, Robert E. (2004). «¿Quién ye Conan?», Editorial Panini: Conan (en castellanu), páx. 5 a 7. ISBN 8496389200.
  11. Howard, Robert E. (2005). «The Bloody Crown of Conan», The Hour of the Dragon (n'inglés). Del Rey Books, páx. 89 y 90.
  12. «The Hyborian Age» (inglés). hyboria.xoth.net. Consultáu'l 10 de marzu de 2010.
  13. Edward A. Waterman. «Introduction» (inglés). barbariankeep.com. Consultáu'l 23 de marzu de 2010.
  14. «Letter from Robert E. Howard to P.S. Miller dated March 10, 1936» (inglés). barbariankeep.com. Consultáu'l 23 de marzu de 2010.
  15. Manuel Barrero. «CONAN. BIOGRAFÍA EN CÓMICS» (castellanu). tebeosfera.com. Consultáu'l 23 de marzu de 2010.
  16. Ramón Sainero, cien+batalles&source=bl&ots=1eV3Vd-8Pf&sig=AurRIzbQ2ydRdJOFklnOHuoqQhw&hl=es&ei=Fl5gTfn7Ecuu8QOQvdirDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CDQQ6AEwBA#v=onepage&q=Conn%20de%20les%20cien%20batalles&f=false Diccionariu Akal de mitoloxía celta, 1999
  17. «Conan #0:» (inglés). Dark Horse. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-10-19. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  18. «Conan #33» (inglés). Dark Horse. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-04-02. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  19. «Conan #47» (inglés). Dark Horse. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-30. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  20. 20,0 20,1 «Conan the Barbarian (1982)» (inglés). Internet Movie Database. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  21. «Conan the Destroyer (1984)» (inglés). Internet Movie Database. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  22. Brian Linder (8 d'ochobre de 2003). «Goodbye Hollywood, Hello Sacramento» (inglés). ign.com. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  23. Michael Fleming (12 d'agostu de 2007). «Millennium wins rights to 'Conan'» (inglés). variety.com. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  24. 24,0 24,1 «Conan (2011)» (inglés). Internet Movie Database. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  25. Vejvoda, Jim (7 d'avientu de 2010). «Conan is a Barbarian Again». CraveOnline Media. Archivado del original el 2014-08-16. https://web.archive.org/web/20140816223227/http://www.comingsoon.net/news/movienews.php?id=72211. Consultáu'l 7 d'avientu de 2010. 
  26. «Conan the Barbarian (2011)» (inglés). Internet Movie Database. Consultáu'l 5 de payares de 2011.
  27. «"Conan: The Adventurer" (1992)» (inglés). Internet Movie Database. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  28. «"Conan and the Young Warriors" (1994)» (inglés). Internet Movie Database. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  29. «"Conan" (1997)» (inglés). Internet Movie Database. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  30. «The History of TSR» (inglés). Wizards of the Coast. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  31. GURPS Conan: Beyond Thunder River en RPGGeek, sitiu web especializáu en xuegos de rol
  32. GURPS Conan en RPGGeek, sitiu web especializáu en xuegos de rol
  33. STURROCK Ian, TUCKER Paul, BARKER Harvey y DARLAGE Vincent, Conan, el xuegu de rol (edición atlántea), Edge Entertainment, Sevilla, febreru de 2005, traducción del inglés al castellán por Antonio Rico, 352 p. il. col. 27x21 cm, cart., ISBN 84-95830-47-7
  34. Reseña sobre la edición española por Toni Molina, del sitiu web La posada ensin nome (documentu archiváu)
  35. «Conan: Hall of Volta» (inglés). mobygames.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-10. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  36. «Conan» (inglés). Amazon. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  37. «Conan The Cimmerian» (castellanu). juegomania.org. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  38. «Conan» (inglés). Amazon. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  39. «Conan» (inglés). Amazon. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  40. «Conan» (inglés). Amazon. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  41. «Age of Conan: Hyborian Adventures» (inglés). Amazon. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  42. «Paul Herman's research on the copyright status of Robert Howard's works» (inglés). robert-y-howard.org. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-02-28. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  43. «Copyright Term and the Public Domain in the United States at Cornell University» (inglés). Copyright. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-07-04. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.
  44. «Robert E. Howard's stories on Project Gutenberg» (inglés). Proyeutu Gutenberg. Consultáu'l 9 de marzu de 2010.

Bibliografía

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]