Asia del Sur
| Asia del Sur | |
|---|---|
| Situación | |
 | |
| Tipu | rexón xeográfica |
| Parte de | Asia |
| Asitiáu en | Badea de Bengala |
| Coordenaes | 26°54′N 72°12′E / 26.9°N 72.2°E |
| Datos | |
| Puntu más altu | Everest |
| Población | 2 027 722 296 (2023) |
 | |
Asia del Sur, Asia Meridional o Sur d'Asia ye una de les ventidós subrexones en que la ONX estrema'l mundu. Ta compuesta por nueve paísesː Afganistán, Bangladex, Bután, India, Irán, Maldives, Nepal, Paquistán y Sri Lanka. Los sos mayores ciudaes son: Delhi, Karachi, Bombay y Dhaka.
Llenda al norte con Asia Central y Asia del Este, al este con Sureste Asiáticu y la badea de Bengala, al sur y suroeste col océanu Índicu, mar Arábigu, golfu d'Omán y golfu Pérsicu, y al oeste con Asia Occidental. Ye la rexón más poblada de los seis, con 1 831 046 000 hab. en 2013, y tamién ye la más densamente poblada con 271,3 hab/km².
Xeográficamente toma los países entendíos ente la meseta iranina (al sur del Amu Darya y d'Asia Central) y el subcontinente indiu (al sur del Himalaya). Dende un puntu de vista cultural Asia del Sur constitúi l'orixe de los pueblos indoarios (tamién llamaos arios) de llingües indoiranias y tópase arrodiáu pol mundu árabe, los pueblos túrquicos y el alloñáu Oriente.
A pesar de les carauterístiques comunes descrites, estos países tán escasamente cohesionados. Anque los idiomes nacionales de toos estos países son llingües indoeuropees (sacante en Bután) esisten grandes grupos non indoeuropeos especialmente n'India. Amás la zona tópase estremada ente países musulmanes y países de relixones dhármicas. Los principales enfrentamientos que desestabilizaron la zona son les guerres d'Afganistán, el conflictu de Caxmir y la Guerra Civil de Sri Lanka.
Xeografía
[editar | editar la fonte]
Anque la rexón d'Asia del Sur o Asia Meridional, nunca foi una rexón xeopolítica coherente, sí tien una identidá xeográfica con carauterístiques propies.[3] Les sos fronteres septentrional, occidental y oriental varien según cómo se defina la rexón, la so frontera meridional ye'l océanu Índicu.
La mayor parte d'esta rexón ye un subcontinente asitiáu sobre la placa Índica (la porción norte de la placa Indoaustraliana) dixebrada del restu d'Eurasia. La placa India foi una vegada un pequeñu continente antes de topetar cola placa Euroasiática hai unos 50-55 millones d'años lo que formó la cordal del Himalaya y la pandu tibetanu; dende esti puntu de vista ye la rexón peninsular al sur de los cordales del Himalaya y Kunlun y al este del ríu Indo y de la meseta iranina, que s'estiende escontra'l sur hasta l'océanu Índicu, ente'l mar d'Omán (al suroeste) y la badea de Bengala (al sureste).
La rexón agospia una estelante variedá de carauterístiques xeográfiques, como glaciares, selves, valles, desiertos y praderíes, típicos de rexones continentales más estenses. Ta arrodiáu per trés cuerpos d'agua: la badea de Bengala, l'océanu Índicu y el mar Arábigu. El clima d'esta rexón varia considerablemente de monzónicu tropical nel sur a templáu nel norte, influyíu non solo pola altitú sinón tamién por otros factores como la proximidá a la mariña y los efeutos estacionales de los monzones. Les rexones meridionales sufren branos calorosos y reciben gran cantidá d'agua mientres el/los periodu del monzón. El cinturón septentrional de la llanura indogangética tamién ye calorosu pel branu, pero más fríu pel iviernu. Los montes del norte son más fríes y reciben les nevaes típiques de la sierra del Himalaya. Por cuenta de que l'Himalaya bloquia los vientos fríos del norte d'Asia, les temperatures son más moderaes nes llanures fasteres embaxo. Na so mayor parte, el clima de la rexón ye clima monzónicu, que caltién la rexón húmeda mientres el branu y seca mientres l'iviernu y favorez el cultivu de yute, té, arroz y diverses hortolices nesta rexón.
Economía
[editar | editar la fonte]
Sri Lanka tien el mayor PIB per cápita na rexón, ente que Nepal, Afganistán y Birmania tienen los más baxos. La India ye la mayor economía de la rexón: la 12º mayor del mundu por PIB nominal y la 4º mayor por PIB PPA. Paquistán ye la 2ª mayor economía y el tercer mayor PIB per cápita de la rexón,[4] siguíu por Bangladesh.
Según un informe del Bancu Mundial en 2007, el sur d'Asia ye la rexón menos integrada del mundu, el comerciu ente los estaos del sur d'Asia ye namái'l 2% del PIB combináu de la rexón, frente al 20% n'Asia del Este.[5]
Asociación Sudasiática pa la Cooperación Rexonal
[editar | editar la fonte]L'Asociación Sudasiática pa la Cooperación Rexonal (embrivíu ASACR), establecida'l 8 d'avientu de 1985 ya inclúi a les naciones de: Paquistán, India, Afganistán, Bangladesh, Nepal, Sri Lanka, y Maldives.[6][7][8]
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Editorial: base de datos del Bancu Mundial. Data de consulta: 22 ochobre 2024.
- ↑ Peel, M. C. and Finlayson, B. L. and McMahon, T. A. (2007). «Updated world map of the Köppen–Geiger climate classification». Hydrol. Earth Syst. Sci. 11: páxs. 1633–1644. doi:. ISSN 1027-5606. http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html. (direct: Final Revised Paper)
- ↑ Saul Bernard Cohen, Geopolitics of the world system, pages 304, Rowman & Littlefield, 2003, ISBN 0-8476-9907-2
- ↑ «Welcome to WorldBank Group».
- ↑ A special report on India: India elsewhere: An awkward neighbour in a troublesome neighbourhood Dec 11th 2008 The Economist
- ↑ Editorial (1 d'agostu de 2008). escritu en Sri Lanka. History and mission of SAARC. Daily Star. http://archives.dailynews.lk/2008/08/01/saarc02.asp. Consultáu'l 10 de payares de 2013.
- ↑ «Dhaka Declaration - First SAARC Summit». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-06-07. Consultáu'l 17 d'agostu de 2016.
- ↑ Error de cita: La etiqueta
<ref>nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaesSAARC 14th
Error de cita: La etiqueta <ref> col nome "PSGhosh" definida en <references> nun s'utiliza nel testu anterior.
Error de cita: La etiqueta <ref> col nome "Keith" definida en <references> nun s'utiliza nel testu anterior.
Error de cita: La etiqueta <ref> col nome "Arora" definida en <references> nun s'utiliza nel testu anterior.
Error de cita: La etiqueta <ref> col nome "Oxford" definida en <references> nun s'utiliza nel testu anterior.
Error de cita: La etiqueta <ref> col nome "The history of India" definida en <references> nun s'utiliza nel testu anterior.
Error de cita: La etiqueta <ref> col nome "Wurm" definida en <references> nun s'utiliza nel testu anterior.
Error de cita: La etiqueta <ref> col nome "Columbia" definida en <references> nun s'utiliza nel testu anterior.
Error de cita: La etiqueta <ref> col nome "Haggett" definida en <references> nun s'utiliza nel testu anterior.
<ref> col nome "SAARC_14th" definida en <references> nun s'utiliza nel testu anterior.Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Asia del Sur.- South Asian Association for Rexonal Cooperation.
Datos: Q771405- Multimedia: South Asia