Roskilde
Roskilde ye una ciudá de Dinamarca asitiada nel norte de la islla de Selandia, a la fin del fiordu de Roskilde, al que da un pequeñu puertu. Roskilde ye coles mesmes la capital del conceyu homónimu, la principal ciudá de la rexón alministrativa de Selandia, con 50 046 habitantes (2016), y la décima del país.
 Roskilde | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  Reinu de Dinamarca | ||
| Estáu federáu | Dinamarca | ||
| Rexón alministrativa | Región de Selandia (es)  | ||
| Conceyu | Roskilde | ||
| Tipu d'entidá | ciudá | ||
| Nome oficial | Roskilde (da) | ||
| Nome llocal | Roskilde (da) | ||
| Códigu postal |
4000 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 55°38′30″N 12°04′51″E / 55.6417°N 12.0808°E | ||
  Roskilde Roskilde (Dinamarca) | |||
| Altitú | 41 m | ||
| Demografía | |||
| Población | 50 046 hab. (2016) | ||
| Porcentaxe | 100% de Roskilde | ||
| Más información | |||
| Estaya horaria |
UTC+01:00 (horariu estándar) UTC+02:00 (horariu de branu) | ||
| Llocalidaes hermaniaes | Abu Dhabi, Gniezno, Nanortalik y Linköpings | ||
| roskilde.dk | |||
 | |||
Anque la historia temprana de Roskilde nun ta documentada, considérase que foi fundada escontra finales del sieglu X, colo que sería una de les ciudaes daneses más antigües. Foi la capital y mayor ciudá del país siquier dende'l sieglu XI hasta'l XV, cuando se tresfirió la capitalidad a Copenḥague. Tamién foi unu de los principales centros eclesiásticos hasta'l sieglu XVI, cuando cuntaba con numberosos monesterios ya ilesies, la mayoría de los cualos sumieron. La catedral de Roskilde, construyida nun estilu góticu de lladriyos, ye'l principal monumentu de la ciudá, la mayor catedral de Dinamarca, y el sitiu de les tumbes de la mayoría de los soberanos daneses dende la Edá Media hasta l'actualidá. Foi declarada Patrimoniu de la Humanidá pola Unesco en 1995.[1]
Dende'l sieglu XX, Roskilde ta bien influyida pol área metropolitana de Copenhague y podría considerase una ciudá satélite de la capital, pero'l Departamentu d'Estadística de Dinamarca nun la considera oficialmente parte de la mesma. La ciudá convirtióse nun centru cultural y educativo, siendo'l so universidá, fundada en 1972, la so principal institución.
Historia
editarRoskilde anicióse como un sitiu comercial na parte más interior del fiordu homónimu, qu'entós formaba parte del Isefjord, nun sitiu onde converxíen dellos caminos de la islla de Selandia. En 1997 arqueólogos afayaron los restos d'ocho barcos medievales na zona del puertu; el más antiguu data de 1030.
D'alcuerdu a una lleenda, la ciudá foi fundada pol rei Hroðgar o Roar. Nel área había dellos manantiales, polo que'l nome de Roskilde provendría de Roar y kilde: "manantial, fonte". D'alcuerdu a Adán de Bremen, nesta área'l rei Harald Blåtand ordenó la construcción d'una ilesia de madera dedicada a la Trinidá hacia l'añu 980, y según Saxo Grammaticus nel añu 1157 había un palaciu real, pero nun s'atoparon rastros d'ésti nin de la ilesia de Harald. Roskilde ye llamada por Adán de Bremen hacia 1070 como "la más grande ciudá de Selandia y la sede del rei de los daneses". Amás de sirvir de residencia del rei, Roskilde foi tamién sede d'un obispu dende ca. 1020.
Mientres el reináu de Canutu'l Grande intentóse que Roskilde fuera tamién la sede del primer arzobispáu nórdicu, pero tal dignidá recayó en Lund —entós parte de Dinamarca— en 1104. Escontra 1070 l'obispu Absalón ordenó la construcción de l'actual catedral de lladriyos, nel mesmu llugar onde tuvieren dos ilesies anteriores. La catedral de Roskilde foi construyida mientres el mandatu de los siguientes cinco obispos, toos pertenecientes a la familia Hvide —a la que pertenecía'l mesmu Absalón—, y concluyida hacia 1275. En rellación cola catedral, hubo en Roskilde un palaciu episcopal y una escuela catedralicia, esta postrera entá en funciones.
Mientres la guerra civil ente Canutu V, Valdemar I y Svend III, esti postreru fortificó Roskilde. L'área de la ciudá fortificada xubía a 73 hectárees. Amás de la catedral, en ye dómina había 12 ilesies parroquiales: Tolos Santos, San Botulfo, San Dionisio, San Juan, San Llorienzo, San Miguel, San Martín, San Nicolás, San Olaf, San Pablo, San Pedro, y La nuesa Señora. Hubo amás 5 monesterios: San Francisco, Santa Inés, Santa Clara, Santu Domingu y La nuesa Señora. Fora de los murios quedaben los templos de Santiago y Sankt Jørgensbjerg.
Roskilde carauterizar mientres la Edá Media pola gran riqueza del obispu y los sos numberosos canónigos. En 1370 pertenecíen al obispáu 2.600 granxes en toa Selandia, y al momentu de la reforma protestante, en 1536, 1 de cada 4 granxes de la islla yeren de la so propiedá. Dende'l sieglu XV empezó un cayente pa Roskilde, cuando la capital de Dinamarca establecer en Copenḥague por iniciativa de Cristóbal III. La reforma foi un duru golpe pa la ciudá, pos el luteranismu foi establecíu como relixón d'Estáu, la Ilesia católica foi proscrita y les riques instituciones que caltenía en Roskilde sumieron. Delles cais entá caltienen nomes de les antigües ilesies y conventos, la mayoría de los cualos yá nun esisten. La residencia del nuevu obispu luteranu de Selandia foi treslladada a Copenhague, anque la catedral de Roskilde foi la ilesia principal de la diócesis hasta'l sieglu XX y siguió siendo'l sitiu d'enterramientu de los monarques daneses.
Mientres el sieglu XVII Roskilde foi azotada pola peste, les guerres contra Suecia, y delles quemes. Nesta ciudá roblóse'l Tratáu de Roskilde de 1658 que ponía fin a guerra suecu-danesa de 1657-1658 y tullía el territoriu de Dinamarca. A mediaos del sieglu XVIII empezó una lenta recuperación pa Roskilde. En 1835 la ciudá recuperó parte de la so estatus alministrativu al ser designada sede de l'Asamblea Provincial de les Islles, una de los cuatro asamblees provinciales daneses que llindaben el poder monárquico.
En 1847 inauguróse la primer llinia de ferrocarril danesa ente Copenhague y Roskilde. Nel desenvolvimientu de la rede de carreteres y víes ferriales daneses, Roskilde convertir nun puntu d'encruz de caminos y nuna ciudá industrial. Estableciéronse delles fábriques de tabacu, delles fundidores de fierro y talleres mecánicos, y una fábrica d'automóviles. Les industries concentrábense cerca del puertu, que foi ampliáu nes décades de 1870 y 1880.
Mientres el sieglu XX la ciudá creció aceleradamente, gracies a la industria pero tamién a la cercanía con Copenhague, de la que Roskilde convertir nuna ciudá satélite. El puertu perdió relevancia al resultar pequeñu pa les maniobres de los barcos, que yeren cada vez de mayor tamañu. En 1922 la ciudá volvió ser sede d'un obispu al crease la diócesis luterana de Roskilde. El sector servicios creció rápido mientres la década de 1960, y dende finales d'esta década y a lo llargo de la siguiente Roskilde empezó a espuntar como ciudá educativa y cultural. En 1969 abrióse'l muséu de barcos viquingos, en 1971 celebróse la primer edición del festival de Roskilde; esi mesmu añu inauguró un centru de bachilleratu (gymnasium), y en 1972 entró en funciones la Universidá de Roskilde. En 1973 inauguróse'l aeropuertu.
Puntos d'interés
editarCatedral de Roskilde
editarLa catedral de Roskilde ta construyida n'estilu góticu danés. La so construcción empecipiar nel sieglu XI pa reemplazar una vieya ilesia de madera. Foi una de les primeres ilesies construyíes en lladriyu en tol país. La ilesia alluga'l panteón de los soberanos daneses. En cuatro capilla reales reposen los restos de 39 reis y reines. La catedral contién un retablu d'estilu renacentista de 1580. La sielles del coru fueron tallaes en madera en 1420. La Catedral ye Patrimoniu de la Humanidá dende l'añu 1995.[1]
El muséu de barcos viquingos
editarEl muséu de barcos viquingos amuesa los cascos de cinco barcos fundíos nel sieglu XI y recuperaos en 1957. La reconstrucción de los barcos foi lenta y complicada. Los barcos tán fechos de madera que, en permaneciendo sieglos nel mar, resultaba complicada de restaurar. Pueden vese un barcu mercante d'alta mar denomináu Knarr; un drakkar, buque de guerra qu'impulsaben más de 20 remeros; una barcaza; y un buque utilizáu pa llargues espediciones de casi 30 m d'eslora.
Festival de Roskilde
editarEl Festival de Roskilde celébrase añalmente dende 1971 y convirtióse n'unu de los mayores festivales de música n'Europa. El festival, que tien llugar ente finales de xunu y principios de xunetu y dura tres díes, cubre estilos musicales que van dende'l HipHop hasta'l rock pasando pol Heavy metal.
Residentes notables
editar- Freja Beha Erichsen
- Jan Magnussen, pilotu del Campeonatu Mundial de Resistencia y ex-pilotu de Fórmula 1
- Kevin Magnussen, pilotu de Fórmula 1 y fíu de Jan Magnussen
Referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 «Roskilde Cathedral». UNESCO Culture Sector. Consultáu'l 30 de xineru de 2013.
- «Departamentu d'Estadística de Dinamarca» (danés). Consultáu'l 17 de xunetu de 2012.
- Dean Store Danske. «Roskilde - historie» (danés). Consultáu'l 17 de xunetu de 2012.
- Dansk Center for Byhistorie (Centru Danés pa la Historia Urbana). «Danmarks Købstæder: Roskilde » (danés). Consultáu'l 17 de xunetu de 2012.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Roskilde.
