Wikipedia

Xunión Europea

(Redirixío dende Comunidá Europea)

La Xunión Europea (XE)[1] o Unión Europea[2][3] ye la organización supranacional del ámbitu européu dedicada a incrementar la integración económica y política y a favorecer la cooperación ente los sos estaos miembros. La Xunión Europea nació el 1 de payares de 1993, fecha na que entró en vigor el Tratáu de la Xunión Europea, tamién conocíu como Tratáu de Maastricht, que foi ratificáu un mes enantes polos miembros de la Comunidá Europea (CE).

Xunión Europea
Европейски съюз (bg)
Evropská unie (cs)
Den Europæiske Union (da)
Europäische Union (de)
Ευρωπαϊκή Ένωση (el)
European Union (en)
Unión Europea (es)
Euroopa Liit (et)
Euroopan unioni (fi)
Union européenne (fr)
An tAontas Eorpach (ga)
Europska unija (hr)
Európai Unió (hu)
Unione europea (it)
Europos Sąjunga (lt)
Eiropas Savienība (lv)
Unjoni Ewropea (mt)
Europese Unie (nl)
Unia Europejska (pl)
União Europeia (pt)
Uniunea Europeană (ro)
Európska únia (sk)
Evropska unija (sl)
Europeiska unionen (sv)
Union Eoropea (vec)
Eŭropa Unio (eo)
organización rexonal, political economic union (en) Traducir, supranacionalidad (es) Traducir y Confederación
Llocalización
Sede Bruxeles
Direición internacional
Coordenaes 50°06′N 9°12′E / 50.1°N 9.2°E / 50.1; 9.2
Historia
Fundación1r payares 1993
Fundador Italia
Francia
Luxemburgu
Bélxica
Reinu de los Países Baxos
Alemaña Occidental
Eslogan Обединен в многообразието (bg)
Ujedinjeni u različitosti (hr)
Jednotná v rozmanitosti (cs)
Forenet i mangfoldighed (da)
In verscheidenheid verenigd (nl)
United in diversity (en)
Ühinenud mitmekesisuses (et)
Moninaisuudessaan yhtenäinen (fi)
Unie dans la diversité (fr)
In Vielfalt geeint (de)
Ενωμένοι στην πολυμορφία (el)
Egység a sokféleségben (hu)
Aontaithe san éagsúlacht (ga)
Unita nella diversità (it)
Vienota dažādībā (lv)
Suvienijusi įvairovę (lt)
Magħquda fid-diversità (mt)
Zjednoczona w różnorodności (pl)
Unida na diversidade (pt)
Uniţi în diversitate (ro)
Zjednotení v rozmanitosti (sk)
Združena v raznolikosti (sl)
Unida en la diversidad (es)
Förenade i mångfalden (sv)
Единство в многообразии (ru)
Єдність у різноманітті (uk)
In varietate concordia (la)
Unii inte ła diversità (vec)
Units en la diversitat (ca)
Unuiĝintaj en diverseco (eo)
Participación empresarial
Filiales
Forma parte de
Formáu por Alemaña
Francia
Italia
España
Polonia
Austria
Bélxica
Bulgaria
Xipre
Croacia
Eslovaquia
Eslovenia
Estonia
Finlandia
Grecia
Hungría
República d'Irlanda
Letonia
Lituania
Luxemburgu
Malta
Portugal
Dinamarca
Países Baxos
Chequia
Rumanía
Suecia
llende de la Xunión Europea
Bolsa de valores Espaciu Económicu Européu
Varios
Premios
Web oficial
Cambiar los datos en Wikidata

Col Tratáu de la Xunión Europea, dióse-yos la ciudadanía europea a los ciudadanos de caún de los estaos miembros.

Historia

editar

La Xunión Europea ye una comunidá internacional formada por venti siete estaos miembros. Tien la función d'integrar económica y políticamente a cerca de 500.000 millones de persones. La so creación ye un procesu de 45 años que tien el so aniciu nes Comunidaes Europees. Organizaciones que se crearon pa evitar una nueva guerra n'Europa, en concretu ente Francia y Alemaña, yá qu'en 70 años estos dos países protagonizaren trés guerres. Les dos últimes, mundiales.

Cola Declaración Schuman, títulu col que se conoz el discursu pronunciáu pol Ministru d'Asuntos Esteriores francés Robert Schuman, el 9 de mayu de 1950 dase'l primer pasu pa la formación de la Xunión Europea, al proponer que'l carbón y l'aceru d'Alemaña y Francia sometiéranse a una alministración conxunta.

Asina que, cinco años depués de la Segunda Guerra Mundial, en 1950, decídese la creación de la primera de les comunidaes europees; la Comunidá Europea del Carbón y del Aceru, formada por Francia, Alemaña, Italia, Bélxica, Países Baxos y Luxemburgu. Países que punxeron en común la producción y distribución de carbón y aceru ente ellos. En 1951, col "Tratáu de París", la CECA echa a andar.

Nel añu 57, tres la robla del "Tratáu de Roma", creóse la Comunidá Europea de la Enerxía Atómica, que puxaba pol usu d'esta enerxía, pero con fines políticos. Nesi mesmu añu, creóse la más importante de toles competencies, la Comunidá Económica Europea, cola que se pretende un mercáu común de tou tipu de bienes, estremándose de les otres dos, que yeren pa coses concretes. Asina, el camín de la xunidá económica trai arreyáu la unidá política

Caúna de les comunidaes, tenía les sos propies instituciones, hasta qu'a mediaos de los 60 s'unifiquen.

En 1979 celebráronse les primeres eleiciones al Parllamentu européu por sufraxu universal direutu y a lo llargo de la década de los 80, va abriéndose'l camín a la creación de la Xunión Europea, procesu qu'encuma en 1992 cola robla en Maastricht del Tratáu de la Xunión Europea, conocíu popularmente como Tratáu de Maastricht, polos Ministros d'Asuntos Esteriores y d'Economía de los Estaos miembros, documentu qu'entraría en vigos un añu depués, dando llugar a l'actual Xunión Europea.

N'avientu de 2009, tres el fracasu de la Constitución europea, entra en vigor el Tratáu de Lisboa, col que la Xunión Europea tien capacidá xurídica pa roblar alcuerdos internacionales.


Cronoloxía:

Símbolos

editar
 
Mapa de los estaos miembros de la XE que roblaran la declaración amiesta al Tratáu de Lisboa sofitando l'usu de los símbolos europeos:      Roblantes de la declaración (16).      Non roblantes de la declaración (11).

Cola entrada a valir del Tratáu de Lisboa, los símbolos de la XE como la bandera, el lema, l'himnu o'l Día d'Europa nun son xurídicamente venceyantes, anque toos ellos atópense n'usu. Magar esto, dieciséis países miembros declararon la so llealtá a los símbolos de la Xunión Europea nuna declaración amiesta al tratáu.

Instituciones y política

editar

La XE cuenta con siete instituciones, caúna coles funciones que vienen darréu:

Amás cuenta tamién con cuatro importantes organismos: el Comité Económicu y Social Européu, el Comité de les Rexones, el Bancu Européu d'Inversiones, el Defensor del Pueblu Européu y la Europol.

Organización territorial

editar
Estaos
Idioma llocal *
Alemaña Deutschland DE
Austria Österreich AT
Bélxica Belgique/België BE
Bulgaria Bălgarija BG
República Checa Česká republika CZ
Croacia Hrvatska HR
Dinamarca Danmark DK
Eslovaquia Slovensko SK
Eslovenia Slovenija SI
España España ES
Estonia Eesti EE
Finlandia Suomi FI
Francia France FR
Grecia Ellada GR
Hungría Magyarország HU
Irlanda Éire IE
Italia Italia IT
Letonia Latvija LV
Lituania Lietuva LT
Luxemburgu Luxembourg LU
Malta Malta MT
Países Baxos Nederland NL
Polonia Polska PL
Portugal Portugal PT
Rumanía România RO
Suecia Sverige SE
Xipre Kypros CY
Pendientes d'integración
Macedonia del Norte Северна Македонија MK
Turquía Türkiye TR
Serbia Srbija SR
Montenegro Crna Gora CG
Islandia Ísland IS
Albania Shqipërisë AL
Países que dexaron la Xunión
Reinu Xuníu United Kingdom GB
 

Rexón ultraperiférica de la Xunión Europea

Departamentos franceses d'ultramar: Guyana Francesa (GF ) - Guadalupe (Francia) (GP) - Reunión (RE) - Martinica (MQ)
Rexones Autónomes de Portugal: Madeira (Mad) - Azores (Azo)
Comunidá autónoma española de les Islles Canaries (Can)


Referencies

editar
  1. ↑ Academia de la Llingua Asturiana (2007). Cartafueyos Normativos. Abreviatures, rotulaciones y propuestes d’espresión y llocución. ISBN 978-84-8168-421-6.
  2. ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: euru
  3. ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: ecu
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Xunión_Europea&oldid=4128790»