Papers by Krzysztof Ratajczak
DOAJ (DOAJ: Directory of Open Access Journals), Dec 1, 2021
Biuletyn Historii Wychowania, Feb 10, 2019
Biuletyn Historii Wychowania, 2019
Sprawozdanie z VII Zjazdu Pedagogicznego „Teoria a praktyka edukacyjna”, Toruń 20-21 września 2010
Biuletyn Historii Wychowania, Sep 15, 2020
Temas Medievales, Dec 1, 2011
Acta Poloniae Historica, 2006
Biuletyn Historii Wychowania
In memoriam W dniu 2 kwietnia 2021 r. zmarł po długiej chorobie ceniony polski historyk wychowani... more In memoriam W dniu 2 kwietnia 2021 r. zmarł po długiej chorobie ceniony polski historyk wychowania, profesor Wiesław Jamrożek. Była to dla wszystkich szokująca wiadomość, zwłaszcza że wiele wskazywało na to, że najgorsze minęło. Profesor pokonał koronawirusa, niestety spustoszenia, jakie wywołał on w Jego organizmie, były zbyt duże… Wiesław Jamrożek urodził się 24 sierpnia 1954 r. w Żarach. Rodzina Profesora osiadła tam wysiedlona z Kresów. Świadomość tego była jednym z ważnych czynników kształtujących prof. Jamrożka. W Żarach ukończył szkołę podstawową i średnią (I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Prusa). Od młodzieńczych lat udzielał się społecznie, uczestniczył z sukcesami w szkolnych olimpiadach, a także w zawodach strzeleckich. Już w czasach licealnych pisał artykuły do "Słowa Żarskiego" i "Gazety Zielonogórskiej" (obecnie "Gazeta Lubuska"). Podejmował w nich tematykę ruchów młodzieżowych. W 1977 r. ukończył studia magisterskie na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na kierunku pedagogika i w tym samym roku związał się z Zakładem Historii Wychowania, działającym wówczas w ramach Instytutu Pedagogiki. Tutaj, pod kierunkiem prof. Stanisława Michalskiego, przygotował rozprawę doktorską pt. Idee edukacyjne ruchu ludowego II Rzeczypospolitej. Po publicznej obronie uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, nadany dnia 30 czerwca 1986 r. uchwałą Rady Wydziału Nauk Społecznych UAM. Kolejnym, niezwykle ważnym etapem BHW 44/2021
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2017
Biuletyn Historii Wychowania, 2018
The paper discusses the issue of functioning of the rural child during the time of the profanum, ... more The paper discusses the issue of functioning of the rural child during the time of the profanum, within the period from the late Middle Ages till the 19th century. The purpose of this text is to attempt to answer the questions: how did peasant children participate in the time of the profanum – understood as a time of non-celebration, and thus working time resulting from the rhythm of nature and the calendar of fieldwork, and the time of play? What did rural children learn during that time? What social and cultural skills did they acquire? The analysis of iconographic, memoir and literary sources serves the historical and pedagogical interpretation.
Czasopiśmiennictwo XIX i początków XX wieku jako źródło do historii edukacji, 2010
Biuletyn Historii Wychowania, 2019
Sześćsetna rocznica odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego
The article presents important historical and pedagogical issues. The study analyses the function... more The article presents important historical and pedagogical issues. The study analyses the functioning of the peasant child during sacred time to show the impact of this time on the child’s upbringing. It specifi cally underlines the importance of participation in the communal ritualised handling of holidays in the rites of both the Church calendar and nature, which impacts the traditional standards of conduct in certain situations. Apart from providing a sense of security and belonging, the rituals prepared the child for participation in culture. The analysis included aspects such as pilgrimages, participation in Holy Masses and, more broadly, in the life of the parish, including parish schools which have been an important part of socialization in the rural society. The authors show that participating in sacred time infl uenced the existence of the peasant child also in secular time and was a good opportunity for personal development
Biuletyn Historii Wychowania, 2019
Sprawozdanie z konferencji „Janusz Korczak – Wielki Człowiek i Pedagog”
Biuletyn Historii Wychowania, 2019
W dniach od 4 do 6 października 1999 roku odbyła się w Zajączkowie pod Poznaniem, druga z cyklu, ... more W dniach od 4 do 6 października 1999 roku odbyła się w Zajączkowie pod Poznaniem, druga z cyklu, konferencja naukowa nt. "Działalność kobiet polskich na polu oświaty i nauki". Organizatorem spotkania był Zakład Historii Wychowania UAM. Uczestnicy reprezentowali ośrodki naukowe z Gdańska, Szczecina, Bydgoszczy, Rzeszowa, Lublina, Katowic i Poznania. Otwarcia konferencji dokonał przedstawiciel władz dziekańskich Wydziału Studiów Eduka cyjnych Zbyszko Melosik, którego wystąpienie stanowiło próbę zarysowania kontrowersji wokół kobiecości w czasach współczesnych. Natomiast referat inauguracyjny pt. "Kobiety jako współ twórczynie dziejów wychowania w Polsce" wygłosił Jan Hellwig (Poznań). W drugim dniu konferencji obradom przewodniczyli Danuta Koźmian (Szczecin) oraz Lech Mokrzecki (Gdańsk); wygłoszono wówczas 11 referatów. Dwa, stanowiące pewnego rodzaju wprowadzenie w tematykę konferencji, dotyczyły okresu staropolskiego (Dorota Żołądź-Strzelczyk, Krzysztof Ratajczak, Poznań), kolejne referaty podejmowały temat działalności społecznej i oświatowej kobiet (Zofia Sokół,
Biuletyn Historii Wychowania, 2019
The official reception of the conciliar legislation in medieval Poland was greatly influenced by ... more The official reception of the conciliar legislation in medieval Poland was greatly influenced by the papal legates, ambassadors endowed with papal authority, who brought conciliar canons to the country ruled at the time by the Piasts and made them public at councils convened with the participation of papal legates, closely monitored the observance of Canon Law and its scope expansion, concurred statutes of Polish provincial and diocesan councils, approved or rejected nominations of bishops, etc. They also acted as intermediaries in personal interventions of popes in their involvement in the functioning of the Church in Poland. Their duties also included inspections in dioceses. Visits of papal legates in Poland were relatively frequent and their main goal was to enforce and implement ecclesiastical reforms in the country. In some instances, a strict relationship between a stay of a papal representative in Poland and the process of the creation and spread of schools is clearly observ...
Biuletyn Historii Wychowania, 2019
Karol Wielki-cesarz reformator. W 1200 rocznicę śmierci Przypadająca w 2014 r. tysiąc dwusetna ro... more Karol Wielki-cesarz reformator. W 1200 rocznicę śmierci Przypadająca w 2014 r. tysiąc dwusetna rocznica śmierci Karola Wielkiego (768−814), króla Franków i cesarza rzymskiego (od 800 r.), skłania do przyjrzenia się jego dokonaniom na polu edukacji i ustawodawstwa dotyczącego spraw szkolnictwa. Kiedy imperator umierał rankiem 28 stycznia 814 r., jego państwo było najpotężniejszym organizmem politycznym w Europie, a było to w znacznej mierze jego zasługą 1. Twórca imperium karolińskiego doczekał się ogromnej już bibliografii, nie jest też celem tego artykułu dokonywanie jej przeglądu, wskazać jednak trzeba, iż publikacje na jego temat regularnie pisane są przez wybitnych specjalistów, którzy interesują się równocześnie sprawami dziejów edukacji 2. Celem poniższego opracowania jest wskazanie roli cesarza w procesie odtwarzania organizacji szkolnej, osłabionej mocno w okresie V-VII w., a także udział władcy w reformach edukacji, nauki i szkolnictwa, określanych mianem renesansu karolińskiego. Karol objął samodzielne rządy w wieku 26 lat. Po śmierci Pepina 24 września 768, w dniu 29 października jego synowie Karol w Nyon, a Karloman w Soissons zostali namaszczeni i wyniesieni na królów. Karloman zmarł 4 grudnia 771 w Samoussy, a Karol stał się jedynowładcą. Trzeba podkreślić zdolność frankijskiego władcy do gromadzenia wokół siebie, nieraz brutalnymi metodami, osób oddanych sprawie reformy 3. Ta sama
Biuletyn Historii Wychowania, 2019
The aim of the article is to present the beginnings and the subsequent development and evolution ... more The aim of the article is to present the beginnings and the subsequent development and evolution of church law in the sphere of education from the 4th to the beginning of the 16th century. The roots of the acts of law presented by the Popes, synods and councils were based on the traditions of Roman law, but a variety of reasons from the field of policy, economy and society led to the need to establish a church school system. The aim of the Church was to create an independent school system with its own purposes, different from civil schools. The article shows the main factors in the development of the legislation in the sphere of education and the functioning of the schools, and the relationship between civil and Church leaders. Another field of analysis is to search for the inspirations, aims and reception of the law in cathedral, collegiate, parish and monastic schools.
The aim of the paper is to show the state and changes in the school legislation of the Catholic C... more The aim of the paper is to show the state and changes in the school legislation of the Catholic Church in the crucial period of its history, between 1378 and 1477. The focus of the analysis is especially on the acts of law decreed by the popes, on the canons of the councils, but also on the ius particulare of those ecclesiastical provinces that were affected by the Hussite movement. Also, factors influencing the ecclesiastical law in the realm of education are analysed, such as political, social, economic besides religious. Very important was the question if the changes could be controlled or inspired by the Church or whether the changes of the school legislation were only meant to preserve the status quo.
Biuletyn Historii Wychowania, 2019
Nowe studium nad edukacją w późnym antyku: Elżbieta Szabat, Wprowadzenie do badań nad edukacją u ... more Nowe studium nad edukacją w późnym antyku: Elżbieta Szabat, Wprowadzenie do badań nad edukacją u schyłku starożytności (V-VII w.); Prozopografia środowisk szkolnych, w: Chrześcijaństwo u schyłku starożytności. Studia źródłoznawcze, t. VI, red. P. Janiszewski, E. Wipszycka. R. Wiśniewski, Warszawa 2007, s. 110–319
Biuletyn Historii Wychowania, 2019
The 13th century in the Piast Poland was marked by a feudal fragmentation of the Polish Kingdom a... more The 13th century in the Piast Poland was marked by a feudal fragmentation of the Polish Kingdom and was heavily burdened with the deepening political disruption of the country resulting in economic and military weakening of the component principalities (dukedoms) of the country. This, in the next century, eventually led to some of the provinces falling into dependencies upon the Kingdom of Bohemia. However, what was destructive and divisive from the perspective of political history, offered a stimulating dimension for the history of culture and education, for the period in question was characterized by a multiplication of chanceries throughout the whole of the century, which, as a result, increased a demand for literate individuals. Colonization based on the Magdeburg Law (a set of German town laws) and the influx of foreigners into Polish lands: chief settlers (German: der Lokator), friars and monks from newly established Cistercian, Dominican and Franciscan orders as well as knigh...
Uploads
Papers by Krzysztof Ratajczak