Basileus

A Silbermünze vom seleukidische Köönig Antiochus I. Soter. Die hinderi Site zäigt dr Apollon uf eme Omphalos. D Inschrift säit: ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΤΙΟΧΟΥ (vom Köönig Antiochus).

Basileus, altgriech. βασιλεύς, basileús, noigriech. βασιλιάς, vasiljás: „Köönig“) isch dr Ditel vo de Kaiser vom Byzantinische Riich gsi und vo meerere griechische Herrscher und Köönig.

Die wiibligi Form isch Basílissa, (altgriech. βασίλισσα, und isch für d Frau vom ene Köönig und au für Kööniignne, wo sälber regiert häi, brucht worde.

Dr Ursprung vom Wort «Basileus» isch umbekannt.

Im Byzantinische Riich

Sit em Joor 629 under em Kaiser Herakleios isch „Basileus“ dr offizielli Ditel vo de oströmische (byzantinische) Kaiser gsi, wo sich bis denn immer as „Autokrator“ bzw. „Imperator“ bezäichnet häi. Inoffiziell het mä „Basileus“ scho si spöötistens dr römische Riichsdäilig vo 395 brucht; d Iiwooner vo dr Osthelfti vom Römische Riich, wo mä Griechisch gschwätzt het, häi dr Kaiser scho im Prinzipat usser as „Autokrator“ (as Übersetzig vo „Imperator“) und „Sebastos“ (σεβαστóς; as Übersetzig vo „Augustus“) au as „Basileus“ bezäichnet. Dr oströmisch-byzantinischi „Basileus“ isch „Gsalbte Herrscher“ beziehigswiis „Herrscher im Ufdraag vo Gott“ gsi.

Liddratuur

Robert Drews: Basileus. The evidence for kingship in geometric Greece. New Haven 1983, ISBN 0-300-02831-8.
Martin Schmidt. The semantics of anax and basileus in Homer. In: S. Deger-Jalkotzy u. a. (Hrsg.): Ancient Greece 1200–700 BC. Edinburgh 2006.
Valerian von Schoeffer: Basileus 1). In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band III,1, Stuttgart 1897, Sp. 55–82.
C. G. Starr: The Decline of the Early Greek Kings. In: Historia 10, 1961, S. 129–138.