Sǜǜdschwarzwald

Under em Sǜǜdschwarzwald vostoht mer de oberst Deil vùm Schwarzwald. Er isch vù Gletscher uss de Iiszitt starch ǜbberformt worre ùn lìt sǜǜdlig vù-n-ere Lìnie vù Friburg ìm Briisgau am Obberrhy ùf Donaueschinge uff dè Baar. De Sǜǜdschwarzwald entspricht nìt gnau èm Hoochschwarzwald, wùù au no de höchst Deil vùm Mìttlere Schwarzwald dezüeghöört, sǜǜdöstlich vùm Elzdaal. S Gliich gältet fǜr de Naturpark Südschwarzwald, zù dem sinnem Gebiet ghöre no moll e baar Randgebiet. Westlig vù de Lìnie Hölledaal-Wehraschlucht hèrrsche steili Häng ùn großi Hööcheunderschììd voor, östlig devùù sìn voor allem wälligi Hoochgebièt un zaahlrychi Däler mit è bitzele gringerè Hööcheunderschììd.

Blìck vùm Schauinsland (1.284 m) ǜbber s St. Wilhelmer Daal ùf de Fäldbärg

Bärg

De Sǜǜdschwarzwald hät e Hoochgebièt ìm Mìttelpunkt, ìm Gegèsatz zùm Nordschwarzwald mìt de fast parallèle Bärgchämm ùn Ebene odder em Mìttlere Schwarzwald, wùù vù zahlriiche Däler bräägt wörd. Als markanteschti Gipfel vù dem Hoochgebièt zeichne sich dè Fäldbärg (1.493 m) ùn s Hèrzogehorn (1.415 m) ab. D Landschaft vù de Rhiiebeni isch bräägt vùm Belche (1.414 m), em Schauinsland (1.284 m) ùn em Hoochblaue (1.165 m). Ìm Sǜde falle de Blößling ùn de Hoochchopf ùf, ìm Oste de Hoochfirscht (1.192 m).

Flussläuf

Vùm Fäldbärg uss flûßed fächerförmig vo Weschtè nõch Oschtè:

• d Wìse nooch Sǜǜdweste bis zum Rhyknüè z Basel
• d Weera nooch Sǜǜdè in Hochrhy bi Weer
• d Alb nooch Sǜǜdè in Hochrhy bi Albrugg
• d Schwarza nooch Sǜǜdè i d Schlüècht bi Witznau
• d Mettma dè Sǜǜdostabdachig nõch bis i d Schlüècht.
• d Schlüècht dè Sǜǜdostabdachig lang bis i d Wuètè bi Düèngè
• d Steina dè Sǜǜdostabdachig nõch bis i d Wuètè bi Düèngè
• de Seebach ùn d Güetach, wùù spöter zù de Wuètè zämmèflûßed, zèrscht nooch Ostè un ab èm Wuètèknüè bi Achdorf gu Sǜǜdwestè bis in Hochrhy

d Quällflǜss vù de Dräiseme steil abe ìn Richtig Friburg, bis zum Obberrhy.

Seè

Uffgrund vo dè Topography im Sǜǜdschwarzwald gits nu wènnig Nadurseè, well s Fäldbärg-Plateau i zaalrychi, gächi Flussdäler entwässerèd. Nu a dè Ostflankè vum Fäldbärg sammlet sich d Abflüss in èm Hochdal bi Titisee-Neuschtadt, wo s denn dè Titisee bildet. Sǜǜdlich devò spysd s Fäldbärg-Wassèr no dè Windgfällweièr. S großi Gfäll vo dè Flussdäler im Sǜǜdschwarzwald hèt scho in früènèrè Johrhundert d Schwarzwälder dezuèbrocht, Energy uss Wasserchraft z gwûnnè. Als Witerentwicklig vo dè Wuurè un Kanääl hèt mo denn nõch èm Èrschtè Wältchrièg aagfangè, mit Staumuèrè künschtlichi Stauseè z schaffè. Dè gröschti un bekannteschte devù isch dè Schluchsee. Witeri Stauseè sin:

• s Hornbärgbeggi
• s Weeradalbeggi
• s Eggbärgbeggi
• s Albbeggi
• s Schwarzabeggi
• s Mettmabeggi
• s Witznaubeggi

Luèg au: Lischtè vo Dalschperrè z Badè-Württèbärg

Geology

Under de wichtigste Gstei findet mer Gneis mìt Spùre vù iigflossenem Granit. Ab ùn züe findet mer au Ganggstei uss Porphyr, wùù uss de Fälse usechömme. D'Decki uss Bundsandstei mìt ihre plateauartige Bärgforme beiiflùsst s Relièf nùmme wenig. Aahand vo dè geologischè Vohältnis gränzt mo dè Sǜǜdschwarzwald gen Oschtè am Übbergang vom Gneis zum Bruunè Jura ab. Selli Gränz isch unscharf feschglait öppè uff dè Linniè Steina ( vo Düèngè bis Bõõdorf, Wuètèschlucht un dè Wescht-Rand vo dè Baar. Um d Unschärfi uuszglychè, wörd s Gau zwischè Steina un Wuètè mengmoll au nõ zum Sǜǜdschwarzwald zellt.

Flora

De Wald hät ìm Sǜǜdschwarzwald weniger Aadeil an de Vegetation wie ìm Mìttlere ùn voor allem ìm Nördlige Schwarzwald. Obwoll dè Schwarzwald für sini Dannè berüèmt isch, wörred im Zùg vo dè modernè Forschtwûrtschaft bi Ufforschtungè fascht nu no Forrè vowendet. I dè Randlaagè vum Sǜǜdschwarzwald git mee un mee Mischwald, d. h. d Nõdelbäum sin zuènemmènd mit Laubbäum durrègmischlèt. Im Sǜǜdschwarzwald het’s au noch bsunderi Bäum, nämlich Weidbueche.

Fauna

Im Sǜǜdschwarzwald hèt, wiè in vill andre Mittelgebirge au, Bärè un Wölf gää. Devo zeuget no vill geografischi Nämmè, wiè z. B. s Bärèdal un diversi Wolfsgruèbè. È bsunderi Spezialidät stellèt d Gäms dar, wo i dè 1930er-Johr im Schlüèchtdal uusgesetzt worrè sin. A dè Flüss, z. B. dè Wuètè, gits mee un mee Biber. Meeheitlich wörd d Fauna im Sǜǜdschwarzwald vom Wild dominyrt, dezuè zellèt Reh und Hirsch. Letscherè sin mit èm Hirschschprung im Höllèdal è Denkmòl gsetzt worrè. Starki Populationè vo Füchs sin ebbèfalls vorhandè un au all mee Wildsauè.

Galeri

• 
  Blìck ǜbber s Ober Münschterdaal ùf de Belche (links) ùn de Hoochblaue
• 
  de Bräger Kessel bi Todtnau ìm obere Wìsedaal
• 
  de Schluchsee ìm flachere Deil ìm östlige Sǜǜdschwarzwald

Einzelnõchwys

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Südschwarzwald“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.