Vraag en aanbod
In mikro-ekonomie is vraag en aanbod 'n ekonomiese model van prysbepaling in 'n mark. Dit verklaar dat in 'n mededingende mark sal die eenheidprys vir 'n besonder produk of ander verhandelbare item soos arbeid of vloeibare finansiële bates wissel totdat dit tot stilstand kom op 'n punt waar die hoeveelheid wat verlang word (teen die huidige prys) gelyk is aan die hoeveelheid wat aangebied word (teen die huidige prys), wat lei tot 'n ekonomiese ewewig tussen die prys en die hoeveelheid wat verkoop word.
Grafiese voorstelling
[wysig | wysig bron]Alhoewel dit normaal is om die verband tussen die hoeveelheid gevra en die hoeveelheid verskaf as funksies van die prys van die goedere te beskou, word die prys op die vertikale as en die hoeveelheid op die horisontale as van die standaard- grafiese voorstelling, wat grootliks toegeskryf word aan Alfred Marshall, weergegee.
Aangesien die determinante van vraag en aanbod behalwe die prys van die betrokke goedere nie uitdruklik in die vraag-aanbod-diagram verteenwoordig word nie, word die veranderinge in die waardes van hierdie veranderlikes verteenwoordig deur die bewegings van die vraag- en aanbodkrommes (dikwels beskryf as "verskuiwings" in die krommes). In teenstelling daarmee word die reaksies op veranderinge in die prys van die goedere verteenwoordig as bewegings met die onveranderde vraag- en aanbodkrommes langs.
Vraagopname
[wysig | wysig bron]'n Aanbodopgawe is 'n tabel wat die verhouding toon tussen die prys van 'n artikel en die hoeveelheid wat verskaf is. As volmaakte mededinging aanvaar word, word die vraag bepaal deur marginale koste. Dit beteken maatskappye sal bykomende uitset produseer solank die koste van die vervaardiging van 'n ekstra uitseteenheid minder is as die prys wat hulle sal ontvang.
'n Verhoging in die koste van onverwerkte goedere sal die aanbod verminder en die koste laat styg, terwyl 'n afslag die aanbod sal laat styg, wat die koste sal laat daal en produsente knou namate produsentoorskot verminder.
Deur 'n aanbodkromme te konseptualiseer vereis uit die aard van die saak dat die firma 'n volmaakte mededinger is (en dus geen invloed op die markprys het nie). Dit is waar want elke punt op die aanbodkromme is die antwoord op die vraag "As hierdie firma met hierdie potensiële prys te doen kry, tot hoeveel uitset sal hy in staat wees en bereid wees om te verkoop?" Indien 'n maatskappy mag in die mark het, sal sy besluit oor hoeveel uitset om aan die mark te bied die markprys beïnvloed, dus sal die maatskappy nie "te kampe hê" met enige prys nie, en word die vraag minder relevant.
Ekonome onderskei tussen die aanbodkromme van 'n individuele maatskappy en die aanbodkromme van die mark. Die mark se aanbodkromme word verkry deur die hoeveelhede wat deur al die verskaffers teen elke moontlike prys verskaf word, op te tel. Dus, in die grafiek van die aanbodkromme is individuele maatskappye se aanbodkrommes horisontaal opgetel om die markaanbodkromme te verkry.
Ekonome onderskei ook tussen die mark se korttermyn-aanbodkromme en die langtermyn-aanbodkromme. In hierdie konteks word twee dinge deur die definisie van korttermyn as konstant aanvaar: die beskikbaarheid van een of meer vaste insette (gewoonlik fisiese kapitaal), en die aantal maatskappye in die bedryf. Op langtermyn het maatskappye 'n kans om hul besit van fisiese kapitaal aan te pas, wat hulle in staat stel om die hoeveelheid wat hulle op enige gegewe prys verskaf, beter aan te pas. Op langtermyn kan potensiële mededingers die bedryf binnekom of verlaat in reaksie op marktoestande. Vir albei van hierdie redes is die langtermynmark se aanbodkrommes oor die algemeen platter as die van hul korttermyneweknieë.
Die determinante van vraag is:
- Produksiekoste: Hoeveel dit kos om 'n item te produseer. Die produksiekoste is die koste van die insette – hoofsaaklik arbeid, kapitaal, energie en materiale. Hulle is afhanklik van die tegnologie wat in die produksie gebruik word en/of tegnologiese vooruitgang.
- Maatskappye se verwagtinge oor toekomstige pryse.
- Die aantal verskaffers.
Die vraagopgawe
[wysig | wysig bron]'n Vraagopgawe, grafies uitgebeeld as die vraagkromme, verteenwoordig die hoeveelheid van sekere goedere wat kopers bereid is en in staat is om teen verskillende pryse te koop, met die veronderstelling dat al die determinante van vraag benewens die prys van die betrokke goedere, soos inkomste, smake en voorkeure, die prys van plaasvervangergoedere en die prys van aanvullende goedere dieselfde bly. Na aanleiding van die wet van vraag word die vraagkromme byna altyd verteenwoordig as afwaarts bewegend, wat beteken dat as die prys daal, verbruikers meer van die goedere sal koop.[1]
Net soos die aanbodkrommes marginale kostekromme weerspieël, word die vraagkromme deur die marginale gebruikskrommes bepaal.[2] Verbruikers sal bereid wees om 'n gegewe hoeveelheid van 'n item teen 'n gegewe prys te koop as die marginale gebruik van bykomende verbruik gelyk is aan die geleentheidskoste wat deur die prys bepaal word, dus die marginale gebruik van alternatiewe verbruikskeuses. Die vraagopgawe word gedefinieer as die bereidwilligheid en vermoë van 'n verbruiker om 'n gegewe produk in 'n gegewe tydsraamwerk te koop.
Al neig die aanbodkromme oor die algemeen afwaarts, is daar seldsame voorbeelde van goedere met opwaartse vraagkrommes.
Soos met aanbodkrommes onderskei ekonome tussen die vraagkromme van 'n individu en die vraagkromme van die mark. Die mark se vraagkromme word verkry deur die hoeveelhede wat deur alle verbruikers op elke moontlike prys vereis is, op te tel. Dus, in die grafiek van die vraagkromme word die individue se vraagkrommes horisontaal bymekaar getel om die mark se vraagkromme te bepaal.
Die determinante van vraag is:
- Inkomste.
- Smake en voorkeure.
- Die pryse van verwante goedere en dienste.
- Verbruikers se verwagtinge oor die toekomstige pryse en inkomste wat nagegaan kan word.
- Die aantal potensiële verbruikers.
Mikro-ekonomie
[wysig | wysig bron]
Ewewig
[wysig | wysig bron]Oor die algemeen gesproke word 'n ewewig bereik wanneer die prys en hoeveelheid ooreenstem waar die hoeveelheid wat verlang word gelyk is aan die hoeveelheid wat aangebied word. Dit word verteenwoordig deur die kruising van die vraag- en aanbodkrommes.[3] Die ontleding van verskillende ewewigte is 'n fundamentele aspek van mikro-ekonomie:
Markewewig: 'n Situasie in 'n mark waar die prys sodanig is dat die hoeveelheid wat verbruikers wil hê presies in ewewig is met die hoeveelheid wat maatskappye wil voorsien.[4]
Veranderinge in die markewewig: Die praktiese toepassings van die ontleding van vraag en aanbod wentel dikwels om die verskillende veranderlikes wat die ewewig tussen die prys en hoeveelheid beïnvloed, verteenwoordig as verskuiwings in die onderskeie krommes. Vergelykende statistieke van so 'n verskuiwing toon die gevolge van die aanvanklike ewewig teenoor die nuwe ewewig.
Die vraagkrommeverskuiwings:
Wanneer verbruikers die hoeveelheid wat teen 'n gegewe prys gevra word verhoog, word daarna verwys as 'n toename in die vraag. Verhoogde vraag kan op die grafiek verteenwoordig word as die kromme wat na regs verskuif. By elke pryspunt word 'n groter hoeveelheid gevra, soos van die aanvanklike kromme, D1, tot die nuwe kromme, D2. In die diagram laat dit die ewewigprys van P1 na die hoër P2 styg. Dit laat die ewewighoeveelheid van Q1 na die hoër Q2styg. 'n Beweging met die kromme langs word beskryf as 'n "verandering in die hoeveelheid gevra" om dit te onderskei van 'n "verandering in die vraag", wat 'n verskuiwing van die kromme is. Daar is 'n toename in die vraag, wat 'n toename in ewewighoeveelheid veroorsaak het. Die toename in die vraag kan ook ontstaan deur 'n verandering van smaak en modes, inkomste, die prysveranderinge in aanvullende en plaasvervangende goedere, die verwagtinge van die mark en die aantal kopers. Dit sal veroorsaak dat die hele vraagkromme skuif, wat die ewewigprys en -hoeveelheid verander. Let op in die diagram dat die verskuiwing van die vraagkromme, deur te veroorsaak dat 'n nuwe ewewigprys te voorskyn kom, gelei het tot beweging met die aanbodkromme langs van die punt (Q1, P1) na die punt (Q2, P2).
As die vraag daal, dan gebeur die teenoorgestelde: 'n verskuiwing van die kromme na links. As die vraag by D2begin en tot D1verminder, sal die ewewigprys daal, en die ewewighoeveelheid sal ook daal. Die hoeveelheid wat teen elke prys verskaf word, is dieselfde as voor die vraagverskuiwing, wat op die feit dui dat die aanbodkromme nie verskuif het nie; maar die ewewighoeveelheid en -prys is anders vanweë die verandering (verskuiwing) in die vraag.
Aanbodkrommeverskuiwings:
Wanneer tegnologiese vooruitgang plaasvind, skuif die aanbodkromme. Gestel byvoorbeeld dat iemand 'n beter manier bedink om koring te verbou sodat die koste van die produksie van 'n gegewe hoeveelheid koring daal. Anders gestel, produsente sal bereid wees om meer koring teen enige prys te voorsien en dit verskuif die aanbodkromme, S1, boontoe, na S2– 'n toename in die aanbod. Hierdie toename in die aanbod veroorsaak dat die ewewigprys van P1 na P2 daal. Die ewewighoeveelheid styg van Q1 na Q2 namate verbruikers met die vraagkromme langs na die nuwe laer prys beweeg. 'n Gevolg van 'n aanbodkrommeverskuiwing is dat die prys en die hoeveelheid in teenoorgestelde rigtings beweeg. Indien die hoeveelheid wat verskaf word daal, gebeur die teenoorgestelde. As die aanbodkromme by S2 begin en links verskuif na S1, sal die ewewigprys styg en die ewewighoeveelheid sal afneem namate verbruikers met die vraagkromme langs na die nuwe hoër prys en gepaardgaande laer hoeveelheid gevra beweeg. Die hoeveelheid wat by elke prys gevra word, is dieselfde as voor die aanbodverskuiwing, wat dui op die feit dat die vraagkromme nie verskuif het nie. Maar as gevolg van die verandering (verskuiwing) in die aanbod, het die ewewighoeveelheid en die -prys verander.
Die beweging van die aanbodkromme in reaksie op 'n verandering in 'n nie-prys-determinant van die aanbod word veroorsaak deur 'n verandering in die y-afsnypunt, die konstante term van die aanbodvergelyking. Die aanbodkromme skuif op en af op die y-as as die nie-prys-determinante van die vraag verander.
Gedeeltelike ewewig
[wysig | wysig bron]Gedeeltelike ewewig, soos die naam aandui, neem net 'n deel van die mark in ag om die ewewig te bereik.
Jain stel dit só (toegeskryf aan George Stigler): " 'n Gedeeltelike ewewig is een wat gebaseer is op slegs 'n beperkte omvang van die data; 'n standaardvoorbeeld is die prys van 'n enkele produk waar die pryse van alle ander produkte vasgemaak word tydens die analise."[5]
Die vraag-en-aanbod-model is 'n gedeeltelike ewewigmodel van ekonomiese ewewig, waar die verrekening op die mark van 'n paar spesifieke goedere onafhanklik verkry is van pryse en hoeveelhede in ander markte. Met ander woorde, die pryse van al die plaasvervangers en aanvullings en die inkomstevlakke van die verbruikers is ook konstant. Dit maak die ontleding veel makliker as in 'n algemene ewewigmodel wat 'n hele ekonomie insluit.
Hier is die dinamiese proses dat die pryse aanpas totdat die aanbod gelyk aan die vraag is. Dit is 'n kragtige en eenvoudige tegniek wat 'n mens in staat stel om ewewig, doeltreffendheid en vergelykende statistieke te bestudeer. Die engheid van die vereenvoudigde aannames wat inherent is aan hierdie benadering, maak die model aansienlik meer beheerbaar, maar kan resultate lewer wat op die oog af heel korrek is, maar nie werklike wêreld- ekonomiese verskynsels doeltreffend weergee nie.
Gedeeltelike ewewiganalise ondersoek die gevolge van die beleidaksie om 'n ewewig te verkry wat net daardie spesifieke sektor of mark wat regstreeks geraak word, beïnvloed, en die uitwerking daarvan op enige ander mark of bedryf ignoreer in die veronderstelling dat omdat hulle klein is, hulle min, indien enige, impak sal hê.
Gevolglik word hierdie analise beskou as nuttig in beperkte markte.
Ander markte
[wysig | wysig bron]Die model van vraag en aanbod geld ook vir verskeie spesialismarkte.
Die model word algemeen toegepas op lone in die arbeidsmark. Die tipiese rolle van die verskaffer en aanvraer word omgekeer. Die verskaffers is individue wat probeer om hul arbeid teen die hoogste prys te verkoop. Die aanvraers van arbeid is besighede, wat probeer om die soort arbeid wat hulle nodig het teen die laagste prys te koop. Die ewewigprys vir 'n sekere soort arbeid is die loonkoers.[6]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Note that unlike most [Graph (data structure)|graphs], supply & demand curves are plotted with the independent variable (price) on the vertical axis and the dependent variable (quantity supplied or demanded) on the horizontal axis.
- ↑ "Marginal Utility and Demand" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Desember 2019. Besoek op 9 Februarie 2007.
- ↑ "Microeconomics – Supply and Demand" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 September 2019. Besoek op 31 Desember 2014.
- ↑ Mankiw, N.G.; Taylor, M.P. (2011). Economics (2nd ed., revised ed.). Andover: Cengage Learning.
- ↑ Jain, T.R. (2006–2007). Microeconomics and Basic Mathematics. New Delhi: VK Publications. p. 28. ISBN 81-87140-89-5.
- ↑ Kibbe, Matthew B. "The Minimum Wage: Washington's Perennial Myth". Cato Institute. Besoek op 9 Februarie 2007.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Vraag en aanbod.
