Gaan na inhoud

Acrux

Koördinate: Sky map 12h 26m 35.89522s, −63° 05′ 56.7343″
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf Alpha Crucis)
Alpha Crucis
Die posisie van Acrux.
Die posisie van Acrux.
Sterrebeeld Suiderkruis
Spektraaltipe B0,5IV / B1V[1]
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 12h 26m 35.89522s[2]
Deklinasie -63° 05′ 56.7343″[2]
Skynmagnitude (m) 0,76[3] (1,33 / 1,75)[4]
Absolute magnitude (M) -3,77[5] (-2,2 / -2,7)[6]
B-V-kleurindeks  -0,26[3]
Besonderhede
Massa (M☉) α1: 17,80 /
α2α1: 15,52[4]
Ligsterkte (L☉) α1: 25 000 /
α2α1: 16 000[7]
Ouderdom (jaar) 10,8 miljoen[8]
Temperatuur (K) α1: 24 000/
α2α1: 28 000[9]
Rotasiespoed (km/s) α1: 120 /
α2α1: 200[9]
Ander name
α Crucis, HIP 60718, CPD−62°2745, WDS J12266-6306, CCDM J12266-6306
α1: HR 4730, HD 108248, FK5 462, GC 16952, 26 G. Crucis
α2: HR 4731, HD 108249, GC 16953, 2MASS J12263615-6305571, 27 G. Crucis
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

Alpha Crucis (α Crucis, afgekort as Alpha Cru of α Cru) is ’n sterregroep sowat 321 ligjare van die Son af[2][10] in die sterrebeeld en asterisme Suiderkruis (Crux). Met ’n gesamentlike skynbare magnitude van 0,76 is dit die helderste ster in die Suiderkruis en die 13de helderste ster in die naglug. Dit is die mees suidelik geleë eerstemagnitude-ster, net effens meer suid as Alpha Centauri.[11]

Alpha Crucis lyk met die blote oog soos ’n enkele ster, maar dit is eintlik ’n groep van verskeie sterre. Twee komponente kan visueel onderskei word: α1 Crucis en α2 Crucis; ook genoem α Crucis A en α Crucis B. Albei is B-tipe sterre, wat baie swaarder en helderder as die Son is. α1 Crucis is self ’n spektroskopiese dubbelster met die komponente α Crucis Aa (ook bekend as Acrux)[12] en α Crucis Ab.

Eienskappe

[wysig | wysig bron]
α Crucis en die nabygeleë HD 108250.

Die twee komponente van α Crucis, α1 en α2 Crucis, is 4 boogsekondes van mekaar af geleë. α1 het ’n magnitude van 1,4 en α2 van 2,09. Albei is vroeë B-tipe sterre, met ’n oppervlaktemperatuur van onderskeidelik sowat 28 000 en 26 000 K. Hulle is 25 000 en 16 000 keer so helder as die Son. α1 en α2 wentel oor so ’n lang tydperk om mekaar dat dit nouliks gesien kan word. Uit hul minimum afstand van 430 AE kan bereken word die tydperk is sowat 1 500 jaar.[4]

α1 is self ’n spektroskopiese dubbelster, met komponente wat onderskeidelik 14 en 10 keer die sonmassa is; hulle wentel elke 76 dae om mekaar op ’n afstand van sowat 1 AE.[7] Die massa van α2 en van die helderder komponent, α1, dui daarop dat hulle eendag as supernovas sal ontplof. Die onsigbare, dowwer komponent van α1 kan ’n groot witdwerg word.[7]

Die koeler, dowwer B-tipe ster HD 108250 lê 90 boogsekondes van die drie sterre van α Crucis en beweeg saam deur die ruimte, wat beteken dit kan deur swaartekrag daaraan verbind wees; dit word dus dikwels beskou as ’n fisiese assosiasie.[13][14] Dit is self ’n spektroskopiese dubbelster, wat soms gelys word as komponent C van die α Crucis-stelsel, en dit het ’n dowwe visuele metgesel wat as komponent D gelys word. Nog sewe dowwe sterre word soms gelys as metgeselle; hulle is tot 2 boogminute ver geleë.[15]

Op 2 Oktober 2008 het die tuig Cassini-Huygens drie van die stelsel se komponente (A, B en C) geëien terwyl Saturnus se skyf hulle verduister het.[16][17]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Houk, Nancy (1979), "Michigan catalogue of two-dimensional spectral types for the HD stars", Ann Arbor : Dept. of Astronomy (Ann Arbor, Michigan: Dept. of Astronomy, University of Michigan) 1, Bibcode: 1978mcts.book.....H 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 van Leeuwen, F. (November 2007), "Validation of the new Hipparcos reduction", Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664, doi:10.1051/0004-6361:20078357, Bibcode: 2007A&A...474..653V 
  3. ↑ 3,0 3,1 Corben, P. M. (1966). "Photoelectric magnitudes and colours for bright southern stars". Monthly Notes of the Astron. Soc. Southern Africa. 25: 44. Bibcode:1966MNSSA..25...44C.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Tokovinin, A. A. (1997). "MSC – a catalogue of physical multiple stars". Astronomy and Astrophysics Supplement Series. 124 (1): 75–84. Bibcode:1997A&AS..124...75T. doi:10.1051/aas:1997181. ISSN 0365-0138.
  5. ↑ Kaltcheva, N. T.; Golev, V. K.; Moran, K. (2014). "Massive stellar content of the Galactic supershell GSH 305+01-24". Astronomy & Astrophysics. 562: A69. Bibcode:2014A&A...562A..69K. doi:10.1051/0004-6361/201321454.
  6. ↑ Van de Kamp, Peter (1953). "The Twenty Brightest Stars". Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 65: 30. Bibcode:1953PASP...65...30V. doi:10.1086/126523.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 "Acrux". The Hundred Greatest Stars. 2002. p. 4. doi:10.1007/0-387-21625-1_2. ISBN 0-387-95436-8.
  8. ↑ Tetzlaff, N.; Neuhäuser, R.; Hohle, M. M. (2011). "A catalogue of young runaway Hipparcos stars within 3 kpc from the Sun". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 410: 190–200. Bibcode:2011MNRAS.410..190T. doi:10.1111/j.1365-2966.2010.17434.x.
  9. ↑ 9,0 9,1 Dravins, Dainis; Jensen, Hannes; Lebohec, Stephan; Nuñez, Paul D. (2010). "Stellar intensity interferometry: Astrophysical targets for sub-milliarcsecond imaging". Proceedings of the SPIE. Optical and Infrared Interferometry II. 7734: 77340A. arXiv:1009.5815. Bibcode:2010SPIE.7734E..0AD. doi:10.1117/12.856394.
  10. ↑ Perryman, Michael (2010), "The Making of History's Greatest Star Map", The Making of History's Greatest Star Map:, Astronomers’ Universe (Heidelberg: Springer-Verlag), doi:10.1007/978-3-642-11602-5, ISBN 978-3-642-11601-8, Bibcode: 2010mhgs.book.....P 
  11. ↑ Bordeleau, André G. (12 Augustus 2013). "Federative Republic of Brazil: Constellations in the Breeze". Flags of the Night Sky. New York: Springer. pp. 1–72. doi:10.1007/978-1-4614-0929-8_1. ISBN 978-1-4614-0928-1. Besoek op 18 Oktober 2016.
  12. ↑ "IAU Catalog of Star Names" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 April 2020. Besoek op 21 November 2016.
  13. ↑ Shatsky, N.; Tokovinin, A. (2002). "The mass ratio distribution of B-type visual binaries in the Sco OB2 association". Astronomy and Astrophysics. 382: 92–103. arXiv:astro-ph/0109456. Bibcode:2002A&A...382...92S. doi:10.1051/0004-6361:20011542.
  14. ↑ Eggleton, Peter; Tokovinin, A. (2008). "A catalogue of multiplicity among bright stellar systems". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 389 (2): 869–879. arXiv:0806.2878. Bibcode:2008MNRAS.389..869E. doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13596.x.
  15. ↑ Mason, Brian D.; Wycoff, Gary L.; Hartkopf, William I.; Douglass, Geoffrey G.; Worley, Charles E. (2001). "The 2001 US Naval Observatory Double Star CD-ROM. I. The Washington Double Star Catalog". The Astronomical Journal. 122 (6): 3466–3471. Bibcode:2001AJ....122.3466M. doi:10.1086/323920.
  16. ↑ NASA/JPL/Space Science Institute. Multimedia – Images – Raw Images Geargiveer 25 Oktober 2008 op Wayback Machine. Besoek op 2008-10-21
  17. ↑ Cassini "Kodak Moments" - Unmanned Spaceflight.com. Besoek op 2008-10-21

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Acrux&oldid=2219336"