Mummie
’n Mummie is ’n gestorwe mens of dier waarvan die vel en organe bewaar gebly het vanweë óf ’n doelbewuste óf ’n toevallige blootstelling aan chemikalieë, uiterste koue, baie lae humiditeit of ’n gebrek aan lug, in so ’n mate dat die liggaam nie verder sal ontbind wanneer dit uitgehaal en op ’n koel, droë plek bewaar word nie. Sommige owerhede beperk die woord tot liggame wat doelbewus met chemikalieë gebalsem is, maar die gebruik van die woord vir liggame wat toevallig behoue gebly het, dateer uit minstens 1615.
| |||
| Mummie (sˁḥ) in hiërogliewe |
|---|
Mummies van mense en diere is al op elke kontinent gevind,[1] beide vanweë ’n doelbewuste en toevallige bewaring. Meer as ’n miljoen dieremummies is in Egipte ontdek – baie van hulle katte.[2]
Benewens die bekende mummies van Antieke Egipte, het doelbewuste mummifisering in verskeie kulture in Suid-Amerika en Asië voorgekom, in dele wat ’n baie droë klimaat het. Die oudste bekende liggaam wat doelbewus gemummifiseer is, is van ’n kind wat in die Camarones-vallei in Chili ontdek is; dit dateer uit omstreeks 5050 v.C.[3] Die oudste bekende natuurlike mummie is ’n afgekapte kop wat sowat 6 000 jaar oud is; dit is in 1936 ontdek, ook in Suid-Amerika.[4]
In ander kulture is dooies ook gemummifiseer, soos die Guanche-kultuur van die Kanariese Eilande in Spanje.
Die woord "mummie" is afgelei van die Latynse mumia, ’n leenwoord uit Arabies (mūmiya, مومياء) en Persies (mūm, "was").[5]
Verwysings
wysig- ↑ "The Egyptian Mummy" (in Engels). Penn Museum. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 September 2015. Besoek op 9 November 2013.
- ↑ "Egyptian Animals Were Mummified Same Way as Humans" (in Engels). news.nationalgeographic.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Januarie 2018. Besoek op 2 November 2008.
- ↑ Bartkusa, Luke; Amarasiriwardena, Dulasiri; Arriaza, Bernardo; Bellis, David; Yañez, Jorge (2011). "Exploring lead exposure in ancient Chilean mummies using a single strand of hair by laser ablation-inductively coupled plasma-mass spectrometry (LA-ICP-MS)". Microchemical Journal. 98 (2): 267–274. doi:10.1016/j.microc.2011.02.008. ISSN 0026-265X.
- ↑ "Andean Head Dated 6,000 Years Old" (in Engels). archaeometry.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Februarie 2020. Besoek op 20 Februarie 2009.
- ↑ "Online Etymology Dictionary: mummy" (in Engels). etymonline.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 September 2017. Besoek op 8 November 2013.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
