Lausitz
Die Lausitz is 'n streek in Duitsland en Pole wat die suide van die Duitse deelstaat Brandenburg, die ooste van die Vrystaat Sakse asook dele van die Poolse woiwodskappe Neder-Silesië en Lubuskie (Lebus) behels.
Die streek word van noord na suid in drie landskappe onderverdeel: Neder-Lausitz, Bo-Lausitz en Lausitzer Gebergte. Tans vorm die Spreewald die noordelikste deel van Neder-Lausitz - oorspronklik het dit tot by die Berlynse Müggel-meer gestrek. Slegs die Duitse gedeelte van die Lausitzer Gebergte, waarna meestal as Zittause Gebergte verwys word, maak deel uit van die Lausitz, maar nie die suidelike Tsjeggiese gedeelte nie. Die Lausitzer Neiße-rivier vorm tans die grens tussen die Duitse en Poolse gedeeltes van die Lausitz-streek.
Etimologie
wysigSlawiese stamme het hulle vanaf die 6de eeu in die Lausitz-streek begin vestig. Hulle het vanaf die 9de eeu as Lusizi of Lunsizi bekend gestaan - 'n term waarmee geleidelik ook na die landskap verwys is. Die Neder-Sorbiese woord Łužyca beteken net soos die Opper-Sorbiese Łužica "Moerasland" - 'n naam wat vandag ietwat vreemd aandoen. Behalwe vir enkele deelgebiede soos die Spreewald en die Dubringer Moor suid van Hoyerswerda het byna alle moeraslande verdwyn, veral as gevolg van mynboubedrywighede. Die Lausitz is tans 'n relatief droë landskap wat deur bosbrande bedreig word.
Ekonomie
wysigDie Lausitz was danksy sy ryk bruinkoolvelde vanaf die vroeë 1960's die sentrum van die bruinkoolontginning en kragopwekking in die Duitse Demokratiese Republiek. 'n Reeks termiese kragsentrales soos dié in Boxberg en Jänschwalde het groot dele van die land van elektrisiteit voorsien. Die bruinkoolontginning in oopgroefmyne, wat in die 1980's met jaarliks sowat 200 miljoen ton sy hoogtepunt bereik het, het egter 'n negatiewe omgewingsimpak gehad.
Eers ná die Duitse hereniging in 1990 het die mynboubedrywighede in die gebied met sowat twee derdes afgeneem en kon die landskap rondom die oopgroefmyne herstel word. Ná die modernisering van alle groot bruinkoolkragsentrales bly die beplande ondergrondse stoor van koolstofdioksied omstrede. Nog in 2010 is sestig persent van die elektrisiteit, wat in plaaslike kragsentrales opgewek is, na Pole en Tsjeggië uitgevoer.[1]
Ná die politieke omwenteling in die DDR het ook tradisionele bedrywe soos tekstiel- en glasvervaardiging agteruitgang ervaar. Die oorblywende ondernemings het hulle op die vervaardiging van nuwe winsgewende produkte soos natuurlike tekstiele en platglas vir die sonenergiebedryf begin toegespits. Terwyl in Görlitz reeds moderne treinwaens vir spoorwegmaatskappye in verskillende Europese lande aanmekaar gesit word, sal twee internasionale maatskappye, Daimler en Evonik, in 2011 in Kamenz met die massavervaardiging van litium-ione-batterye vir elektriese motors begin.[2]
Die streek se toerismepotensiaal word eweneens ontgin. Gewilde bestemmings soos die Spreewald ('n historiese kultuurlandskap waar die Spree-rivier vertak), die Zittause Gebergte en die Lausitzer Bergland trek net soos die stede Cottbus, Bautzen, Görlitz, Kamenz en Zittau binne- en buitelandse toeriste. Die Oder-Neiße- en Spree-fietsroetes is lankal gewild by fietstoeriste.
Die verlies van talle werkgeleenthede in die meeste bedrywe het nogtans tot grootskaalse migrasie na ander dele van Duitsland asook 'n steeds dalende geboortesyfer gelei. Veral goed opgeleide jong vroue vestig hulle in die westelike deelstate.
Verwysings
wysig- ↑ Kerstin en André Micklitza: Lausitz. Berlyn: Trescher 2010, bl. 30
- ↑ Lausitzer Rundschau, 18 Mei 2011: Daimler startet mit Batterie-Produktion in Kamenz[dooie skakel]